Theo báo cáo của Bộ Công an, đến nay, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) cùng với các đơn vị, địa phương đã nỗ lực, đẩy nhanh tiến độ xây dựng 11 tuyến cao tốc liên tỉnh và đoạn La Sơn-Cam Lộ (tỉnh Thừa Thiên-Huế và Quảng Trị) để đưa vào khai thác, sử dụng, góp phần tích cực nâng cao năng lực hoạt động vận tải đáp ứng nhu cầu đi lại của nhân dân, phục vụ yêu cầu phát triển đất nước.

Tuy nhiên, lãnh đạo Bộ Công an thừa nhận trong quá trình khai thác, sử dụng, có một số tuyến đường chất lượng chưa đảm bảo, bị xuống cấp, tổ chức giao thông bất hợp lý. Bên cạnh đó, một số tuyến chưa bảo đảm theo đúng tiêu chuẩn cao tốc ngay từ khi xây dựng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.

Qua khảo sát toàn bộ các tuyến cao tốc và đoạn La Sơn-Cam Lộ đang khai thác, sử dụng, Bộ Công an đã phát hiện 7 đoạn, tuyến cao tốc chưa bảo đảm các tiêu chuẩn an toàn đường cao tốc ngay từ khi xây dựng, đưa vào khai thác, sử dụng.

Cụ thể: Không có dải phân cách cứng, không có làn dừng xe khẩn cấp hoặc có nhưng chưa bảo đảm bề rộng tiêu chuẩn, không đảm bảo hệ thống chiếu sáng ban đêm, tầm nhìn hạn chế,... trên tuyến đã xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông đặc biệt nghiêm trọng và nhiều vụ va chạm khác, nhất là một số tuyến mới đưa vào khai thác.

Cùng đó, Bộ Công an liệt kê các tuyến Cao tốc Cao Bồ-Mai Sơn, Mai Sơn-Quốc lộ 45, Vĩnh Hảo-Phan Thiết, Nha Trang-Cam Lâm, Trung Lương-Mỹ Thuận có 4 làn đường xe chạy, có dải phân cách giữa nhưng không có làn dừng xe khẩn cấp trên tuyến mà khoảng cách 4-5km bố trí một điểm dừng xe khẩn cấp.

Ngoài ra, phía Bộ Công an cũng đánh giá tổ chức giao thông trên các tuyến còn nhiều tồn tại, bất hợp lý, xuất hiện tình trạng như: thiếu người trực chốt, hệ thống hàng rào lưới thép còn nhiều vị trí chưa khép kín nên người dân vẫn có thể tự ý đi bộ, điều khiển xe môtô, xe ba gác vào tuyến cao tốc, gia súc đi trên cao tốc (tuyến Hà Nội-Thái Nguyên; Hà Nội-Lào Cai; Trung Lương-Mỹ Thuận; Vĩnh Hảo-Phan Thiết-Dầu Giây).

Mặt khác, các tuyến cao tốc này vừa khai thác hoạt động giao thông vừa thi công, thậm chí còn tháo dỡ hộ lan để phương tiện chở vật liệu đi từ cao tốc xuống đường gom, thi công đường gom gây bụi làm cản trở, che khuất tầm nhìn của lái xe (tuyến Nha Trang-Cam Lâm), tiềm ẩn nhiều nguy cơ mất an toàn giao thông.

Cá biệt, tuyến Cao tốc Phan Thiết-Dầu Giây (Km25+300-Km25+400) bị ngập sâu do mưa ngày 29/7/2023 làm phương tiện không lưu thông được, gây ùn tắc giao thông kéo dài.

Một số tuyến đường trong quá trình khai thác, sử dụng chất lượng bị xuống cấp, hằn lún, lưu thông không êm thuận, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông nhưng chậm trễ trong việc khắc phục, sửa chữa như: Cao tốc Hà Nội-Lào Cai, Hà Nội-Thái Nguyên, đoạn La Sơn-Cam Lộ.

Riêng tuyến Cao tốc Hà Nội-Lào Cai sau thời gian dài khai thác, thu phí (từ năm 2014), mặc dù lưu lượng tăng cao, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, đoạn Yên Bái-Lào Cai vẫn chưa tiến hành đầu tư mở rộng lên 4-6 làn xe theo đúng phê duyệt.

Đối với những đoạn, tuyến không có dải phân cách cứng ở giữa luôn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn giao thông; những tuyến không có làn dừng khẩn cấp khi xảy sự cố, tai nạn giao thông thì lực lượng chức năng khó tiếp cận điểm xảy ra vụ việc để xử lý ngay, nguy cơ cao gây tai nạn giao thông liên hoàn và ùn tắc giao thông kéo dài.

Đặc biệt, trên một số tuyến cao tốc chưa có trạm dừng nghỉ cho lái xe, chưa bố trí được trụ sở làm việc, bãi tạm giữ phương tiện, nơi tiếp dân, xử lý vi phạm theo quy định gây khó khăn cho hoạt động của lực lượng làm nhiệm vụ bảo đảm trật tự, an toàn giao thông.

Để khắc phục tình trạng trên, Bộ Công an đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo các đơn vị liên quan khắc phục các bất cập về tổ chức giao thông trên các tuyến; xây dựng lộ trình cụ thể nâng cấp, cải tạo 7 tuyến cao tốc chưa đạt tiêu chuẩn an toàn đường cao tốc; triển khai xây dựng trung tâm quản lý, điều hành giao thông đối với các tuyến đang khai thác.

Đối với các tuyến đã được lắp đặt hệ thống camera giám sát, Bộ Công an đề nghị có phương án kết nối với Trung tâm thông tin chỉ huy của Cục Cảnh sát giao thông và phối hợp khai thác hệ thống camera để phục vụ công tác giám sát, bảo đảm trật tự, an toàn giao thông, xử lý vi phạm qua hình ảnh, xử lý tình huống phức tạp về trật tự, an toàn giao thông trên tuyến.