Sáng 23/5, Quốc hội thảo luận ở tổ về đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2023; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2024.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, Bộ Tài chính đã tìm mọi giải pháp, biện pháp, nỗ lực để tăng thu ngân sách, nhưng không ảnh hưởng đến “sức khoẻ” và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nghĩa là phải tìm cách thu những khoản thu tiềm năng.
Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, năm 2022 là năm đầu đầu tiên thực hiện hoá đơn điện tử (từ 1/7/2022), nên tăng được nguồn thu đáng kể. Tuy nhiên, năm 2023, thu thuế nội địa giảm 27.000 tỷ đồng, tức là giảm 2% so với 2022, riêng thu từ dầu thô đạt 79% kế hoạch do ảnh hưởng từ biến động giá.
Lý giải về việc này, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, giá dầu thô của năm 2022 là 104,7 USD/thùng, nhưng năm 2023 giảm xuống 88 USD/thùng, nên giảm thu ngân sách 16.000 tỷ đồng. Vấn đề nữa là xuất nhập khẩu của năm 2023 do ảnh hưởng từ tình hình chiến tranh của Nga – Ukraine, lạm phát nên các quốc gia thắt chặt chi tiêu, nên thu từ xuất nhập khẩu giảm 66.800 tỷ đồng, đạt 76,6% kế hoạch.
Từ những vấn đề này, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nêu rõ, Bộ Tài chính đã nỗ lực tìm mọi giải pháp, biện pháp, nỗ lực để tăng thu ngân sách, nhưng không ảnh hưởng đến “sức khoẻ” và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, nghĩa là phải tìm cách thu những khoản thu tiềm năng.
Cụ thể, có những khoản trước đây không thu được như sàn thương mại điện tử xuyên biên giới, thì hiện đã có 93 tổ chức công nghệ nước ngoài như Youtube, Google, Facebook, Microsoft… đã kê khai nộp thuế trên cổng thông tin điện tử nộp thuế thương mại điện tử xuyên biên giới của Bộ Tài chính, hiện đã thu được 14.500 tỷ đồng.
Năm 2024, Bộ cũng tập trung thu thuế sàn thương mại điện tử trong nước, mua bán online, nên đã kết nối cơ sở dữ liệu của cơ quan Thuế và cơ sở dữ liệu dân cư của Bộ Công an, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để kiểm soát thanh toán, tăng cường thanh toán không dùng tiền mặt… nên gần 2 quý vừa qua đã thu được khoảng 50.000 tỷ đồng từ các khoản này.
Với những kết quả này, Bộ trưởng nêu rõ, đây là nỗ lực lớn của Bộ Tài chính, phải có sáng kiến, sáng tạo, đúng pháp luật và đi đầu về công nghệ mới trong điều kiện khó khăn của nền kinh tế nhằm tăng thu. Bộ Tài chính đã xây dựng phần mềm kiểm soát hoá đơn điện tử, để chống gian lận trong hoàn thuế giá trị gia tăng.
Cơ quan thuế đã phát huy tính sáng tạo để đưa ra biện pháp, sáng kiến như quay số hoá đơn may mắn nhằm khuyến khích người dân lấy hoá đơn. Các cửa hàng xăng dầu trên toàn quốc trong thời gian rất ngắn đã đạt 100% thực hiện xuất hoá đơn theo từng lần bán, dữ liệu được kết nối dữ liệu với cơ quan Thuế.
Nói thêm về những hoạt động nhằm “khoan sức dân”, hỗ trợ doanh nghiệp, Bộ trưởng Hồ Đức Phớc cho biết, trong 6 tháng đầu năm 2024 và 3 năm qua đã miễn giảm thuế, phí. 6 tháng cuối năm 2024 đang trình Uỷ ban Thường vụ Quốc hội đưa vào chương trình họp đề xuất tiếp tục giảm thuế giá trị gia tăng.
“Đây là những giải pháp vừa hỗ trợ doanh nghiệp nhưng cũng tăng cường tập trung nguồn thu. Dùng tăng thu, vượt thu để đầu tư xây dựng hệ thống đường cao tốc, các công trình trọng điểm…”, Bộ trưởng Bộ Tài chính nhấn mạnh.
Liên quan đến ý kiến phát biểu của đại biểu Nguyễn Lân Hiếu (Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội) cho biết, khi đi qua đường Hoàng Mai, ông thấy nhiều căn hộ chung cư từng dùng làm bệnh viện dã chiến điều trị Covid-19 giờ bị bỏ không. Khu vực cầu Chương Dương sang Gia Lâm cũng có hàng loạt chung cư, căn hộ tái định cư bỏ hoang.
Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu lấy dẫn chứng, số liệu thống kê cho thấy, Hà Nội có hơn 14.200 căn chung cư chưa sử dụng, TP Hồ Chí Minh có 14.000 căn tái định cư bỏ không. Thực trạng này gây lãng phí lớn vì giá chung cư đang tăng cao.
"Chúng ta phải có giải pháp đồng bộ, có thể thực hiện đấu giá hoặc chuyển mục đích sử dụng sang nhà ở xã hội hoặc cho thuê", ông Hiếu gợi ý.
Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, nhà tái định cư cũng là tài sản của nhà nước nên các quy định, thủ tục phải thực hiện theo luật. Hiện nay, cơ quan quản lý đang tính toán cơ chế để đề xuất chuyển đổi sang nhà ở xã hội.
