Sáng 12/9, Thường vụ Quốc hội tiến hành phiên giám sát chuyên đề về việc thực hiện các nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp huyện, cấp xã trong giai đoạn 2019-2021.

Theo báo cáo của đoàn giám sát, trong giai đoạn 2019-2021 các đơn vị liên quan đã trình 48 nghị quyết về việc sắp xếp 21 đơn vị hành chính (ĐVHC) cấp huyện và 1.056 ĐVHC cấp xã tại 45 tỉnh, thành, qua đó cả nước đã giảm được 8 ĐVHC cấp huyện và 561 ĐVHC cấp xã.

Tổng số cán bộ, công chức cấp huyện thời điểm được sắp xếp là 2.411, trong đó số được bố trí theo đúng quy định là 1.705 người, số dôi dư là 706 người. Số cán bộ, công chức cấp xã thời điểm được sắp xếp là 20.417 người, trong đó số được bố trí theo đúng quy định là 10.712 người, số dôi dư là 9.705 người.

Phát biểu tại phiên giám sát, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, việc sắp xếp ĐVHC là mới, khó, rất vất vả vì trong 30 năm (từ 1986-2015), hầu hết địa phương chỉ thực hiện chia tách.

Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, trước năm 1986, cả nước chỉ có 38 tỉnh, nhưng từ đó đến 2015 đã lên đến 63 tỉnh thành (tăng 25 tỉnh). Trước năm 1986, cả nước có 530 huyện, nhưng đến 2015 đã lên đến 713 huyện (tăng 183 huyện). “Chỉ có chặng đường 30 năm mà đơn vị hành chính các cấp của chúng ta tăng như trên”, bà Trà nói.

Bà Phạm Thị Thanh Trà cho rằng, khi đang trong xu thế tăng ĐVHC như trên mà phải quay ngược xu thế, sắp xếp lại để giảm thực sự là vấn đề lớn về tư tưởng. Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, nếu không giải phóng được tư tưởng thì rất khó thực hiện.

Bên cạnh những khó khăn, theo bà Trà, cũng có những thuận lợi trong việc sắp xếp ĐVHC, trong đó có quyết tâm cao chính trị của Đảng, Chính phủ, Quốc hội. Với quyết tâm đó đã tạo sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, đồng thời nhận được sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân.

“Chúng ta đạt được mục tiêu tinh gọn. Sau sắp xếp giảm được 8 đơn vị hành chính cấp huyện và 561 đơn vị hành chính cấp xã. Đây cũng là những con số có thể nói mang tính lịch sử”, bà Trà chia sẻ.

Theo Bộ trưởng Bộ Nội vụ, qua sắp xếp cũng đã giảm được 12% biên chế công chức cấp huyện, 32,6% biên chế công chức cấp xã, giảm 56,4% số người hoạt động không chuyên trách cấp xã. Qua đó đã giảm chi ngân sách nhà nước trên 2.000 tỷ đồng.

“Bài toán lớn nhất là giải quyết chế độ chính sách với số lượng cán bộ dôi dư. Chúng tôi sẽ tập trung rất cao vào nhóm giải pháp này. Sắp xếp tốt chỗ này sẽ tạo động lực cho việc sắp xếp giai đoạn tới”, Bộ trưởng Bộ Nội vụ nói thêm.

Phát biểu tại buổi giám sát, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ lưu ý việc đánh giá kết quả sắp xếp ĐVHC phải rõ ràng, trong đó phải làm rõ mục tiêu tinh gọn bộ máy, tinh giản biên chế như thế nào. Đặc biệt, qua việc sắp xếp ĐVHC tiết kiệm được bao nhiêu kinh phí.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng, báo cáo cũng chưa làm rõ việc sắp xếp ĐVHC như vậy thì người dân sẽ được phục vụ như thế nào. “Như Cao Bằng sắp xếp nhiều như thế, các thiết chế văn hóa, giáo dục có đáp ứng nhu cầu người dân không hay phải mở thêm điểm trường, y tế xã?”, Chủ tịch Quốc hội nói.

Chủ tịch Quốc hội cũng nêu băn khoăn về vấn đề sắp xếp đơn vị đô thị trong đợt này. Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, nhiều ĐVHC sau khi sắp xếp chưa đạt 50% tiêu chí đô thị. “Thế thì ở đây việc này đánh giá thế nào và giai đoạn sau làm việc này thế nào?”, Chủ tịch Quốc hội nêu.