Nguy cơ độc quyền thuốc

Sáng 22/10, Quốc hội thảo luận ở hội trường Dự thảo Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Dược. Phiên thảo luận nhận được ý kiến của 8 đại biểu Quốc hội đang hoạt động trong ngành y tế.

Dự thảo luật sửa đổi đưa ra quy định về biện pháp công bố giá bán buôn thuốc; quy định trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, cơ sở kinh doanh dược liên quan tới thực hiện các biện pháp quản lý giá thuốc.

Đại biểu Trần Thị Nhị Hà - Phó Ban Dân nguyện. Ảnh: QH.

Nêu ý kiến về vấn đề này, đại biểu Trần Thị Nhị Hà - Phó Ban Dân nguyện thuộc Ủy ban Thường vụ Quốc hội - cho rằng, dự thảo hiện nay quy định mức giá bán buôn tối đa do cơ sở nhập khẩu thuốc, cơ sở sản xuất thuốc xác định và các doanh nghiệp kinh doanh thuốc khác phải thực hiện theo.

“Quy định này có thể dẫn đến nguy cơ độc quyền thuốc trên thị trường”, bà Hà nhận định.

Ngoài ra, dự thảo luật quy định UBND cấp tỉnh tiếp nhận hồ sơ kê khai giá thuốc của các cơ sở kinh doanh thuốc trên địa bàn theo quy định tại Luật Giá.

Đại biểu đoàn Hà Nội cho rằng, mỗi địa phương thực hiện chính sách này một cách khác nhau và cùng một doanh nghiệp kinh doanh trên nhiều địa bàn thì việc thực hiện kê khai giá cũng sẽ khác nhau.

Nhấn mạnh thuốc là sản phẩm hàng hoá đặc biệt, theo bà Hà, cử tri rất mong muốn và hy vọng giá thuốc cũng phải quản lý rất đặc thù theo các quy định của luật chuyên ngành.

Tuy nhiên, các biện pháp quản lý giá thuốc được nêu trong dự thảo luật hầu hết lại quy định tuân thủ theo Luật Giá, nhấn mạnh điều này, đại biểu Hà đề nghị ban soạn thảo cần có những quy định việc công bố giá, kê khai giá phù hợp hơn nữa với thực tiễn và có tính khả thi.

Bức xúc quảng cáo “là thuốc mà không phải là thuốc”

Báo cáo tiếp thu, giải trình và chỉnh lý dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội Nguyễn Thúy Anh cho biết, thuốc là mặt hàng đặc biệt, tác động trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người sử dụng.

Do vậy, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý dự luật theo hướng cấm bán lẻ theo phương thức thương mại điện tử đối với thuốc kê đơn, thuốc phải kiểm soát đặc biệt.

Về vấn đề này, đại biểu Nguyễn Lân Hiếu - Giám đốc Bệnh viện Đại học Y Hà Nội - cho rằng, thuốc bán online gây nguy hại cho sức khỏe hay những sản phẩm quảng cáo “là thuốc mà không phải là thuốc” đang gây bức xúc trong xã hội.

Ông Nguyễn Lân Hiếu đồng ý cho phép việc bán thuốc bằng giao dịch điện tử vì hiện nay việc này đã và đang diễn ra. Người mua chỉ cần gửi hình ảnh chụp đơn thuốc chuyên khoa qua mạng xã hội đến cửa hàng, thuốc sẽ được gửi đến tận nhà mà không gặp bất cứ khó khăn gì.

Nhấn mạnh việc cần quy định chặt chẽ và cụ thể hơn về việc bán thuốc bằng giao dịch điện tử. Cụ thể, nhà thuốc được bán online cũng cần đảm bảo tiêu chuẩn mà Bộ Y tế ban hành và thẩm định, cấp phép. Theo ông Hiếu, nên bắt đầu thử nghiệm tại ngay các nhà thuốc của bệnh viện mà đã triển khai đầy đủ bệnh án điện tử.

Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan tại phiên họp. Ảnh: Như Ý.

Đại biểu Nguyễn Lân Hiếu cho rằng, trong luật nên có điều khoản Bộ Y tế có đơn vị chuyên trách chống thuốc giả mạo trên các mạng xã hội; tiếp nhận thông tin kiểm tra tính chính xác hay giả mạo của thuốc quảng cáo.

Giải trình tiếp thu cuối phiên họp, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan cho rằng, thuốc là mặt hàng đặc biệt, cho nên quản lý giá thuốc cũng là việc rất quan trọng.

“Chúng ta đã nghe thấy có bài báo nói, tại sao giá thuốc tăng vô tội vạ? Chúng ta quản lý như vậy từ 2016 mà họ còn tăng. Nếu không quản lý thì lúc đó là thả gà ra đuổi, cũng không thể nào quản lý được”, bà Đào Hồng Lan nói và khẳng định, các quy định trong Luật Dược 2016 và Luật Giá đã góp phần quản lý giá thuốc ở Việt Nam tương đối ổn định trong thời gian qua.

Bà Lan dẫn chứng, năm 2022 giá thuốc tăng 0,4%, năm 2023 tăng 1,45%, dù sau COVID-19 tất cả các loại thuốc, nguyên liệu đều tăng. “Với các biện pháp như vậy, chúng ta sẽ dần quản lý được giá thuốc, tránh có những cái tăng giá đột biến trên thị trường”, bà Lan khẳng định.