Gần đây, 55 trung tâm kiểm soát độc chất tại Mỹ ghi nhận trên 200 trường hợp ngộ độc với các bộ kit test nhanh COVID-19 ở tất cả các tiểu bang. Chất độc được đề cập đến là Natri Azua - vốn dùng để bảo quản dung dịch chiết mẫu. Trong số các trường hợp ngộ độc có nhiều trẻ em do vô tình nuốt nhầm dung dịch chiết mẫu trong bộ kit test.

Natri azua là hợp chất vô cơ, công thức hóa học NaN3. Muối Azua không mùi này là thành phần tạo khí trong nhiều loại hệ thống túi khí của xe hơi. Nó là hợp chất ion và tan tốt trong nước. Natri Azua rất độc. Trong bệnh viện và phòng thí nghiệm, nó là chất diệt khuẩn do Natri Azua hoạt động như chất hãm vi khuẩn bằng cách ức chế hoạt động enzim cytochrome oxidaza ở vi khuẩn gram âm. Nó còn được dùng trong nông nghiệp để trừ dịch bệnh gây hại cho hoa màu.

Các triệu chứng khi ngộ độc vì hít hoặc nuốt phải lượng nhỏ Natri Azua bao gồm kích ứng tại mắt và da, buồn nôn, nôn, bồn chồn, tiêu chảy, đau đầu, chóng mặt, suy nhược, mờ mắt... Các trường hợp tiếp xúc với Natri Azide ở liều cao sẽ gây tử vong (từ 10-13mg/kg) do khó thở, suy hô hấp, hạ huyết áp, nhịp tim chậm, hạ thân nhiệt, nhiễm toan, co giật và hôn mê.

Hiện vẫn chưa có thuốc giải độc đặc hiệu với Natri Azua. Các bệnh nhân sống sót sau ngộ độc cũng để lại nhưng di chứng nặng nền ở phổi, tim và não. Một số loại kit test được Cơ quan quản lý dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cấp phép cho lưu hành chỉ chấp nhận nồng đọ Natri Azua không quá 0,1%. Tuy nhiên, ở các bộ kit test bán trôi nổi trên thị trường, nồng độ này có thể cao hơn và tiềm ẩn rất nhiều nguy cơ với sức khỏe người dùng.

Phòng tránh thế nào?

- Chỉ mua và sử dụng các loại test nhanh COVID-19 được bộ Y tế cáp phép lưu hành. 

- Trong quá trình sử dụng, tránh để dung dịch đệm dính lên tay.

- Khi lỡ để dây ra tay hoặc lên mắt, cần rửa ngay với vòi nước sạch 15 -20 phút.

- Để xa test nhanh khỏi tầm tay trẻ em.

- Tất cả các vật liệu xét nghiệm qua sử dụng được xem như chất thải lây nhiễm, cần thu gom và xử lý đúng quy định. Rác thải được thu gom vào túi màu vàng, buộc chặt miệng túi và cho vào một túi màu vàng khác, tiếp tục buộc chặt miệng túi.

- Nếu trẻ vô tình nuốt phải, cần đến ngay các cơ sở y tế gần nhất.