6 tháng đầu năm 2023, thị trường bất động sản tiếp tục gặp nhiều khó khăn, trong tình trạng thanh khoản kém và nguồn cung rất hạn chế, chủ yếu do các vấn đề pháp lý chưa được tháo gỡ và việc tiếp cận nguồn vốn bị hạn chế.

Thông tin được TS Nguyễn Văn Khôi, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam nêu tại hội thảo "Tiềm năng phát triển thị trường bất động sản tại Việt Nam" tổ chức ngày 13-7.

Hàng ngàn dự án bất động sản phải dừng lại do vướng về pháp lý và vốn. Ảnh: PLO

Ông Khôi nêu thực tế, thời gian qua, thị trường bất động sản chưa thực sự phát huy hết tiềm năng và thế mạnh, nhiều mảng thị trường chưa được khai thác và đầu tư có hiệu quả.

Bất động sản công nghiệp, du lịch, giải trí mới chỉ tập trung ở một số vùng miền, chưa tạo được động lực và sức hút sâu rộng ở các địa bàn trong cả nước. Nhiều phân khúc thị trường đầu tư còn gặp những rào cản, vướng mắc lớn. Nguồn tài nguyên đất đai tiềm năng chưa được khai thác một cách tối ưu.

Bất động sản trong các khu công nghiệp, khu kinh tế, khu chế xuất, khu công nghệ cao còn phát triển dè dặt, cầm chừng. Nhu cầu nhà ở cho các tầng lớp trong xã hội rất lớn, đặc biệt là nhà ở cho các đối tượng có thu nhập trung bình và thấp, song mức độ đáp ứng lại hạn chế.

Ông Khôi cho biết hiện nay có hàng ngàn dự án phải dừng lại do vướng mắc về quy định pháp lý, về vốn hạn chế (tín dụng ngân hàng, trái phiếu doanh nghiệp). Cùng với đó là vốn chủ sở hữu nhỏ và những khó khăn liên quan đến điều chỉnh quy hoạch, vướng giải phóng mặt bằng, biến động nguyên vật liệu.

Theo ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), hiện nay, cả nước đã có 45 tỉnh, thành phố có đầu tư FDI vào lĩnh vực bất động sản. Trong đó TP.HCM dẫn đầu cả nước với tổng vốn đầu tư, tiếp theo là Hà Nội, Bình Dương và Bà Rịa-Vũng Tàu.

Nhiều dự án FDI đầu tư vào lĩnh vực bất động sản có quy mô lên đến hàng tỉ USD như dự án của Công ty TNHH Hồ Tràm tại Bà Rịa - Vũng Tàu; thành phố thông minh tại Hà Nội; khu đô thị Nam Thăng Long tại Hà Nội, Công ty TNHH phát triển Nam Hội An tại Quảng Nam...

Tuy nhiên, một số dự án bất động sản có vốn đầu tư nước ngoài vẫn còn tình trạng kém hiệu quả.

Đó là, dự án quy mô đất lớn nhưng chậm triển khai, nảy sinh các vấn đề liên quan đến trật tự xã hội. Hệ thống pháp luật về thị trường bất động sản chưa đồng bộ, rõ ràng và còn phức tạp, sửa đổi không kịp thời.

“Thủ tục hành chính liên quan đến đầu tư, xây dựng, đấu thầu, đặc biệt là đất đai vô cùng phức tạp, dẫn đến việc thực hiện dự án đầu tư bị kéo dài. Tín dụng bất động sản và hoạt động phát hành trái phiếu doanh nghiệp đang bị kiểm soát chặt chẽ. Tất cả các yếu tố đó sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển của lĩnh vực bất động sản trong thời gian tới”, ông Tuấn chỉ rõ.

Để thúc đẩy thị trường bất động sản vượt khó, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam đề xuất, cần có mức lãi suất cho vay nhà ở thương mại phù hợp với thu nhập (kiến nghị dưới 7%/năm); nhà ở xã hội (kiến nghị với doanh nghiệp dưới 6%/năm, với người mua nhà dưới 4,5%/năm); bất động sản du lịch, nghỉ dưỡng (kiến nghị dưới 9%/năm); bất động sản nhà ở cao cấp (kiến nghị từ 9-10%/năm).

Bên cạnh đó, cần khơi thông dòng vốn trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp, tạo điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp. Giãn nợ cho doanh nghiệp; rút gọn quy trình thủ tục đầu tư...

Về giải pháp dài hạn, ông Khôi đề xuất cần sớm ban hành sửa đổi Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản đồng bộ, tránh chồng chéo.

"Doanh nghiệp cũng cần cơ cấu lại sản phẩm, ưu tiên vào phân khúc phù hợp nhu cầu đại đa số người dân; hạ giá bán hợp lý trên thị trường…", ông Khôi nói thêm.

Để tiến tới chọn lọc các nhà đầu tư FDI chất lượng vào lĩnh vực kinh doanh bất động sản, Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài đưa ra 5 giải pháp.

Đó là tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định về pháp lý; chủ động thu hút đầu tư có chọn lọc, đề cao trách nhiệm của nhà đầu tư đối với môi trường, xã hội. Tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, người mua nhà và nhà đầu tư nhanh chóng tiếp cận nguồn vốn tín dụng.

Hoàn thiện và nâng cao chất lượng cơ sở hạ tầng, hạ tầng giao thông; cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh hấp dẫn.