Biến thể Delta đang khiến các bệnh viện ở Mỹ dần kín chỗ, số lượng trẻ em mắc bệnh tăng đáng báo động trong khi tỷ lệ tử vong do Covid-19 ở một số nơi cũng tăng lên mức cao nhất kể từ đầu đại dịch. Hệ thống trường học mới mở cửa phải quay trở lại với hình thức học trực tuyến vì dịch bệnh bùng phát. Tranh cãi pháp lý, các mối đe dọa tiềm ẩn, bạo lực đã nổ ra vì yêu cầu đeo khẩu trang và tiêm vaccine.

Số người chết vì dịch bệnh Covid-19 ở Mỹ hiện là hơn 650.000, dự đoán con số ngày có thể tăng lên thành 750.000 vào ngày 1/12.

Katie Button, bếp trưởng kiêm quản lý tại hai nhà hàng ở Asheville, Bắc Carolina than thở: “Có cảm giác như chúng tôi đã có được động lực tích cực tiến về phía trước. Tuy nhiên, biến thể Delta đã xóa sạch hoàn toàn những gì đã đạt được”. 

Dịch bệnh có vẻ đã diễn tiến theo chiều hướng ít ai ngờ tới. Hơn sáu tháng kể từ khi bắt đầu chiến dịch tiêm chủng, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tổ chức bữa tiệc tại Nhà Trắng vào ngày 4/7 để kỷ niệm ngày đất nước “độc lập” trước virus, các nhà lãnh đạo chính trị khác cũng đặt nhiều kỳ vọng vào một mùa hè “gần như bình thường”.

Biến thể Delta phá hỏng tất cả

Tiến sĩ Sten Vermund, thuộc Trường Y tế Công cộng Yale, cho biết làn sóng dịch trong mùa hè ở Mỹ có nguyên nhân chính là do biến thể Delta – biến thể cực kỳ dễ lây lan.

“Virus lây lan mạnh hơn trong những người chưa được tiêm chủng, do đó vaccine đã bị làm mất đi lợi thế được kỳ vọng của nó”, Vermund nói.

Khủng hoảng nhanh chóng leo thang trong khoảng thời gian từ tháng 6 đến tháng 8. Nếu như trong tháng 6, Mỹ ghi nhận khoảng 400.000 ca mắc Covid-19 thì trong tuần trước, Mỹ đạt đến con số này chỉ trong 3 ngày.

Mỹ có 26.800 ca tử vong vì đại dịch và hơn 4,2 triệu ca mắc mới trong tháng 8. Số ca dương tính được ghi nhận tính theo tháng đạt mức cao thứ tư kể từ khi dịch khởi phát.

Cuộc tấn công dữ dội của biến thể Delta năm 2021 đang giết chết nhiều người Mỹ trẻ tuổi, với tỷ lệ cao hơn nhiều so với các đợt bùng phát dịch trước đó ở khu vực Đông Bắc vào mùa xuân năm ngoái, Vành đai Mặt trời hồi mùa hè năm 2020 và các dịp nghỉ lễ vào mùa đông.

Trong những đợt cao điểm đó, tỷ lệ tử vong cao nhất được ghi nhận ở những người Mỹ trên 75 tuổi. Hiện nay, nhóm tuổi dễ bị tử vong nhất là từ 50-64, theo các số liệu do cơ quan chức năng của Mỹ cung cấp.

Về cơ bản, đợt bùng phát dịch hiện tại vẫn thấp hơn nhiều so với thời kỳ đỉnh dịch trong mùa đông, khi số ca tử vong lên đến 3.400/ngày và số ca mắc mới là 500.000 mỗi ngày. Hiện tại, Mỹ ghi nhận hơn 150.000 ca mắc mới mỗi ngày, số trường hợp tử vong là gần 1.500 ca/ngày.

Những vấn đề phát sinh

Ngay cả trước khi biến thể Delta thống trị nước Mỹ, giới chuyên gia đã cảnh báo có những dấu hiệu cho thấy các  biện pháp giãn cách xã hội được nới lỏng sẽ khiến số ca mắc mới tăng lên.

Bác sĩ David Dowdy, Phó giáo sư dịch tễ học tại Trường Y tế công cộng Johns Hopkins cho biết: “Chúng tôi đã bị hạn chế suốt hơn một năm và mọi người đều muốn thoát ra ngoài. Đối mặt với sự thay đổi mạnh mẽ đó trong hành vi, thậm chí gần 2/3 dân số trưởng thành của chúng tôi được tiêm phòng vẫn là chưa đủ”.

Vaccine Covid-19 vẫn có hiệu quả cao trong việc tránh để xảy ra tình trạng bệnh chuyển nặng phải nhập viện hoặc tử vong, nhưng hàng chục triệu người Mỹ đủ điều kiện vẫn chưa chủng ngừa. Gần 40% người Mỹ từ 12 tuổi trở lên không được bảo vệ đầy đủ.

Thành phố Rapid, Nam Dakota, đã ghi nhận 300 trường hợp học sinh và nhân viên làm việc trong các trường học mắc Covid-19, chỉ chưa đầy hai tuần sau khi các lớp học đón học sinh trở lại. Bất chấp thực tế này, đa số các lãnh đạo trong hội đồng giáo dục địa phương đã bỏ phiếu chống lại quy định đeo khẩu trang bắt buộc.

 “Không ai muốn như vậy cả. Mọi người đều muốn có tự do cá nhân để nói không với khẩu trang và bệnh tật. Nhưng chúng ta phải nhìn vào sự thật: Bệnh tật hoành hành khắp trường học và cộng đồng, vậy chúng ta có thể làm gì?”, Amy Policky – một thành viên trong hội đồng ủng hộ quan điểm bắt buộc đeo khẩu trang đặt câu hỏi.

Mặc dù vậy, tiến sĩ Vermund nhận thấy vẫn có lý do để lạc quan một cách thận trọng về tình hình dịch bệnh ở Mỹ trong vài tháng tới nếu nhà chức trách tranh thủ thời gian để tiêm phòng cho người lớn và thanh thiếu niên trước mùa cúm.

“Nếu chúng ta có thể tiếp tục đạt được tiến bộ từ giờ đến lễ Tạ ơn, chúng ta có thể làm giảm đáng kể sự gia tăng số ca Covid-19 trong mùa cúm”, ông Sten Vermund nhận định.

Nền kinh tế Mỹ đang phục hồi mạnh mẽ trong vài tháng qua, nhưng việc tuyển dụng lao động đã chậm lại đáng kể vào tháng 8, một dấu hiệu cho thấy biến thể Delta gây tác động tiêu cực, khiến người Mỹ e dè khi đi máy bay, mua sắm hoặc ăn uống.

Hôm 5/9, khoản trợ cấp thất nghiệp – bao gồm 300 USD/tuần từ chính phủ liên bang – đã không còn được chuyển đến tay hàng triệu người Mỹ.

Katie Button từng cảm thấy rất vui và tràn đầy hy vọng khi chuẩn bị đến mùa hè. Nhóm của cô hầu hết đã được tiêm phòng từ tháng 5 và các hạn chế dần được nới lỏng. Nhưng thất vọng nhanh chóng ập tới.

Button ủng hộ quy định đeo khẩu trang vừa khôi phục trở lại ở nơi cô sinh sống, nhưng cho biết, nhân viên của cô đang kiệt sức vì các quy định giãn cách. Và vì nhà hàng của cô không có chỗ ngồi ngoài trời, một số thực khách cảm thấy không thoải mái khi đến dùng bữa.

“Thật khó để tiến một bước và sau đó lại phải lùi ba bước”, Button nói./.