Phát biểu trước Nghị viện châu Âu (EP) ngày 12/10, Ủy viên châu Âu phụ trách vấn đề mở rộng của Liên minh châu Âu (EU) Oliver Varhelyi đánh giá cao nỗ lực của Thổ Nhĩ Kỳ trong trung gian hòa giải giữa Nga và Ukraine cũng như vai trò quan trọng của Ankara đối với thỏa thuận xuất khẩu ngũ cốc cho Ukraine.

Tuy nhiên, ông Oliver Varhelyi bày tỏ quan ngại việc Thổ Nhĩ Kỳ quyết định tăng cường quan hệ thương mại, tài chính với Nga cũng như việc hai bên ký một Bản ghi nhớ về phát triển hợp tác trong lĩnh vực này.

Báo cáo 140 trang của EC về Thổ Nhĩ Kỳ - ứng cử viên gia nhập EU có thời gian chờ đợi lâu nhất, nhận định tự do phân phối hàng hóa theo thỏa thuận Liên minh Thuế quan EU-Thổ Nhĩ Kỳ tạo ra nguy cơ làm suy yếu lệnh trừng phạt chống Nga. Báo cáo cũng đề cập đến việc Ankara không đóng cửa không phận với máy bay Nga, chào đón giới tài phiệt Nga đến đầu tư tại Thổ Nhĩ Kỳ.

Báo cáo nội bộ cũng cho rằng Trung Quốc và Thổ Nhĩ Kỳ là hai nước đi đầu trong trợ giúp Nga lách các lệnh cấm vận thương mại mà EU ban hành chống Moskva. Giá trị xuất khẩu của Thổ Nhĩ Kỳ sang Nga đã tăng gần gấp đôi kể từ quý 2 năm 2022.

Quan ngại trên được EC đưa ra chỉ một ngày trước cuộc gặp dự kiến giữa Tổng thống Tayyipp Erdogan và đồng cấp người Nga Vladimir Putin tại Astana, Kazakhstan. Trước đó, nhà lãnh đạo Thổ Nhĩ Kỳ công khai bày tỏ hy vọng giúp Nga và Ukraine tiến đến bàn đàm phán để chấm dứt xung đột.