Theo thống kê của Bộ Y tế, đến 6h sáng 26/5, cả nước đã có 5.931 bệnh nhân COVID-19, trong đó số ca mắc từ 27/4 đến nay là 3.079 ca, gồm 2.872 ca ghi nhận trong nước, 207 ca nhập cảnh.

Có thể thấy, chỉ gần một tháng kể từ ngày bùng phát đợt dịch thứ 4, nước ta đã ghi nhận 2.872 ca COVID -19 trong nước, trong khi đó đợt dịch thứ 3 kéo dài 3 tháng, tổng số bệnh nhân trong nước chỉ là 910 ca. Việt Nam đã có nhiều ngày ghi nhận số trường hợp lây nhiễm trong nước lên đến vài trăm ca. Tại ổ dịch trong khu công nghiệp của Bắc Giang, tỷ lệ phát hiện dương tính trong số các mẫu được xét nghiệm có thời điểm lên đến gần 40%. Và tại nhà máy Hosiden (Khu công nghiệp Quang Châu) số lượng F1 chuyển thành F0 lên tới 55%.

Chủng virus SARS-CoV-2 lần này lây rất nhanh, rất mạnh, lan rất rộng

GS.TS Đặng Đức Anh, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cho biết, kết quả giải trình tự gen trong đợt dịch thứ 4 cho thấy, các bệnh nhân ở các tỉnh thành hầu hết đều nhiễm chủng Ấn Độ, riêng tỉnh Hà Nam, Hải Dương không có do liên quan trường hợp nhập cảnh về.

GS.TS Nguyễn Thanh Long- Bộ trưởng Bộ Y tế nhiều lần nhấn mạnh: Chủng lây lần này rất nhanh, rất mạnh, lan rất rộng và có khả năng nhân lên và khả năng phát tán mầm bệnh rất rộng.

Phát biểu tại cuộc họp khẩn với tỉnh Bắc Giang và bộ phận thường trực công tác đặc biệt của Bộ Y tế đang chỉ đạo chống dịch tại Bắc Giang chiều ngày 25/5, Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long cho hay: Chủng lây lần này rất nhanh, rất mạnh, lan rất rộng và có khả năng nhân lên và khả năng phát tán mầm bệnh rất rộng.

“GS.TS Lê Thị Quỳnh Mai có báo cáo với tôi, bình thường trong phòng thí nghiệm 3-4 ngày mới mọc virrus, nhưng lần này ngày thứ 2 mọc rất nhiều, nên phát tán mầm bệnh rất nhanh. Chủng khác còn nghi ngờ, nhưng chủng lần này nếu chậm là muộn”- Bộ truởng Nguyễn Thanh Long nói.

Virus SARS-CoV-2 lây trong không khí; trong môi trường kín “lập tức lây cho tất cả”

Đồng thời, người đứng đầu ngành y tế cũng nhấn mạnh: Dịch lần này không như lần trước là lây theo chuỗi từ một người tiếp xúc tới người khác, rồi lây tiếp, lần này còn lây thêm cả không khí, phát tán trong khu công nghiệp, trong không gian hẹp. Virus trong môi trường kín thì lập tức lây cho tất cả.

Trong rất nhiều cuộc họp, Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long cũng nhấn mạnh về tốc độ lây nhiễm của biến thể Ấn Độ. Chủng virus SARS-CoV-2 lần này lây rất nhanh, rất mạnh, lan rất rộng. Mật độ công nhân ở các ổ dịch tại Bắc Giang quá đông, môi trường khép kín, nhà ăn tập thể, khu vệ dùng chung. Hàng chục nghìn người sinh hoạt như thế, nguy cơ rất lớn, thực tế đã chứng minh điều này.

“Biến chủng virus SARS-CoV-2 của Anh có tốc độ lây lan nhanh gấp 1,7 lần so với chủng lưu hành trước đó nhưng biến chủng của Ấn Độ còn lây nhanh hơn, đặc biệt khả năng lây nhiễm trong môi trường không khí. Như vậy, đúng như bối cảnh dịch bệnh ở Việt Nam, những trường hợp tiếp xúc trong không khí, đặc biệt môi trường kín lây lan rất nhanh”- Bộ trưởng nói. 

PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng Sự kiện y tế công cộng Bộ Y tế cũng cho biết biến chủng mới của virus SARS-CoV-2 ở Ấn Độ có tốc độ lây lan nhanh hơn. Thực tế hiện nay, qua một vài ngày tiếp xúc gần, các ca F1, F2 nhanh chóng trở thành ca F0. Đặc biệt, virus lây mạnh trong môi trường kín như quán bar ở Vĩnh Phúc, bệnh viện, địa điểm massage, nhà máy trong khu công nghiệp (điều hòa, tập trung đông người, ngồi sát nhau…).

"Trong môi trường kín, điều hòa, virus lơ lửng trong không khí chứ không rơi xuống, vì thế virus lây mạnh hơn. Điều này có thể thấy rõ trong ổ dịch tại quán bar, trong khu công nghiệp"- PGS.TS Trần Đắc Phu phân tích. 

Mở cửa thông thoáng, hạn chế điều hoà

TS.BS Phạm Quang Thái, Phó trưởng Khoa Kiểm soát bệnh truyền nhiễm, Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương cũng cho biết thêm so với các biến chủng của virus trước đó, biến thể kép lần này của Ấn Độ lây nhanh hơn nhiều. Chẳng hạn chu kỳ lây nhiễm của đợt dịch xảy ra tại Đà Nẵng đợt tháng 7 năm 2020 là 5-7 ngày thì đợt dịch này chỉ 2-3 ngày.

“36 tiếng sau khi tiếp xúc với mầm bệnh thì một người đã có thể có xét nghiệm dương tính và có trường hợp đã lây cho người khác sau 2 ngày bị phơi nhiễm”.

Theo các chuyên gia, biến thể mới của Ấn Độ có tăng độc lực hay không thì đến nay chưa có dữ liệu rõ ràng. Tuy nhiên, điều có thể thấy rõ trong đợt dịch thứ 4 này tại nước ta là virus lây lan rất nhanh.

Xét nghiệm sàng lọc SARS-CoV-2

Trong các đợt dịch trước, trong một nhà thường chỉ phát hiện 1-2 ca mắc nhưng trong đợt dịch này có nhiều trường hợp cả gia đình cùng mắc như trường hợp 4 người trong một nhà ở Times City (Hà Nội) hay gia đình của cựu Giám đốc Hacinco…

Một điểm cần lưu ý đó là virus này lây trong không khí, trước đó vẫn lây qua cơ chế giọt bắn là chính. Cần hiểu ở đây là lây trong không khí ở môi trường kín, bật điều hòa, không mở cửa thông thoáng khí như các công xưởng kín, trong nhà cũng bật điều hòa suốt… Điều này có thể thấy qua ổ dịch trong khu công nghiệp ở Bắc Giang, rất nhiều F1 thành F0.

“Trong các bệnh viện, các khu cách ly, chúng tôi luôn phải yêu cầu mở toang cửa dù trời nóng cũng phải chấp nhận để tránh lây chéo. Việc bật điều hòa, môi trường kín khiến virus tồn lưu lâu hơn, dễ lây chéo hơn”- chuyên gia cảnh báo.

Các chuyên gia khuyến cáo thực hiện tốt 5K có thể cắt đứt chuỗi lây nhiễm, chuỗi dịch tễ trong cộng đồng. Bên cạnh đó, cần lưu ý mở cửa thông thoáng, hạn chế dùng điều hòa, hạn chế đông người…