5G đóng vai trò quan trọng để Việt Nam đạt được mục tiêu xây dựng nền kinh tế số, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế cũng như thu hút đầu tư nước ngoài. Tuy nhiên, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số, Xã hội số, Bộ Thông tin và Truyền thông Trần Minh Tuấn cho rằng, việc triển khai 5G phải dựa theo nguồn lực và nhu cầu của người dân, doanh nghiệp để đạt hiệu quả, không thể chạy theo phong trào.

5G sẽ thúc đẩy phát triển kinh tế số

Tại hội thảo “Chuyển đổi số 2024 - Động lực phát triển kinh tế số Việt Nam” do Báo Đầu tư tổ chức sáng 30.9, bà Rita Mokbel, Chủ tịch Ericsson Việt Nam cho biết, công nghệ 5G đang tạo ra những thay đổi đáng kể trên toàn cầu, đặc biệt trong các ngành công nghiệp đòi hỏi kết nối nhanh và đáng tin cậy.

Chẳng hạn, Ấn Độ đã triển khai mạng 5G với tốc độ nhanh nhất, đạt độ bao phủ 90% chỉ trong 21 tháng. Hiện, Ấn Độ có 198 triệu thuê bao 5G, với mức tiêu thụ dữ liệu cao nhất toàn cầu là 23 GB mỗi tháng trên mỗi thiết bị smartphone, đưa Ấn Độ từ vị trí 86 lên 16 trong bảng xếp hạng hiệu suất mạng toàn cầu. 5G đã trở thành nền tảng cho hành trình chuyển đổi số của Ấn Độ, mang lại những lợi ích kinh tế to lớn, với ước tính tác động lên đến 455 tỷ USD vào năm 2040.

Tại Malaysia, với cam kết mạnh mẽ từ Chính phủ trong việc khai thác 5G để nâng cao vị thế trong khu vực, quốc gia này đã đạt được mức độ phủ sóng 5G trên 80%, vượt kế hoạch một năm. Hiện tại, Malaysia nằm trong top 3 thế giới về trải nghiệm mạng 5G; dự kiến sẽ đạt được mức tăng trưởng GDP từ 122 - 150 tỷ RM vào năm 2030 nhờ vào việc hoàn thiện độ phủ sóng 5G…

Tại Việt Nam, trong các nhiệm vụ, giải pháp tạo nền móng chuyển đổi số, việc phát triển hạ tầng số, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu bùng nổ về kết nối và xử lý dữ liệu được xác định có vai trò quan trọng đối với Việt Nam. Nội dung này bao gồm xây dựng, phát triển hạ tầng băng rộng, chất lượng cao trên toàn quốc; quy hoạch lại băng tần, phát triển hạ tầng mạng di động 5G, sớm thương mại hóa mạng di động 5G… Bà Rita Mokbel tin tưởng, 5G sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy công nghiệp 4.0, thu hút đầu tư nước ngoài, giúp đạt được mục tiêu xây dựng nền kinh tế số dự kiến sẽ đóng góp 20% GDP của đất nước vào năm 2025.

Hiện, Việt Nam đang từng bước xây dựng hạ tầng số hiện đại để hỗ trợ 5G, với dấu ấn quan trọng là việc đấu giá các băng tần 5G. Các băng tần 2600 MHz và 3700 MHz đã được Bộ Thông tin và Truyền thông cấp phép, đánh dấu những bước tiến quan trọng trong hành trình này. Dự kiến, chậm nhất đến tháng 4.2025, 5G sẽ được thương mại tại nước ta, ông Nguyễn Phong Nhã, Phó Cục trưởng Cục Viễn thông, Bộ Thông tin và Truyền thông cho biết.

Tăng cường liên kết để phát huy hiệu quả 5G

Rõ ràng, lợi ích của 5G mang lại là rất lớn. Dù vậy, so với nhiều quốc gia, việc phát triển 5G ở Việt Nam vẫn chưa rộng rãi. Ông Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số, Xã hội số lý giải, khác với 4G tập trung vào người dân, hộ gia đình thì 5G hướng tới doanh nghiệp, đặc biệt là nhà máy thông minh, đòi hỏi các doanh nghiệp viễn thông đầu tư tới cả tỷ USD. Mặt khác, với khoảng 98% doanh nghiệp ở nước ta có quy mô nhỏ và vừa, đa phần có mức độ sẵn sàng tương đối thấp trong triển khai 5G. Do vậy, việc phủ sóng rộng 5G phải có lộ trình và phải dựa theo nguồn lực cũng như nhu cầu của người dân, doanh nghiệp để làm sao cho hiệu quả, “không thể chạy theo phong trào”, ông Tuấn phát biểu.

Ở góc độ doanh nghiệp trực tiếp đầu tư mạng 5G, ông Nguyễn Đình Tuấn, Thành viên Hội đồng thành viên, Tổng Công ty viễn thông MobiFone chia sẻ, 5G vừa là cơ hội nhưng cũng là thách thức. Theo đó, nếu như đầu tư 2G chỉ cần khoảng 20.000 trạm phủ khắp đất nước, 4G khoảng 40.000 - 60.000 trạm thì 5G cần tới vài trăm nghìn trạm, thậm chí lên tới cả triệu. Đây chính là thách thức với doanh nghiệp viễn thông, cần có sự hỗ trợ từ phía Nhà nước. Bên cạnh đó, có những dịch vụ khách hàng chỉ cần 4G mà chưa cần đến 5G; nhiều doanh nghiệp cũng chưa có ý thức triển khai 5G do chưa thấy rõ lợi ích của nó. Do đó, ban đầu, MobiFone sẽ tập trung ưu tiên làm 5G ở khu vực mà khách hàng cần trước.

Thừa nhận không phải nước nào làm 5G cũng thành công, song đại diện MobiFone cho biết, ở những nước thành công, kinh nghiệm cho thấy là lượng khách hàng sử dụng phải từ 20% trở lên; có chính sách mạnh mẽ từ phía Chính phủ, như yêu cầu doanh nghiệp phải ứng dụng 5G kèm theo các chính sách hỗ trợ cho các doanh nghiệp… Việt Nam có thể tham khảo các bài học kinh nghiệm của quốc tế để xem xét áp dụng cho phù hợp.

Ông Eric Yeo, Tổng Giám đốc AWS Việt Nam tin tưởng, Việt Nam có tinh thần khởi nghiệp mạnh mẽ, có nguồn lao động trẻ dồi dào - đây là nền tảng quan trọng cho các công nghệ mới, trong đó có 5G phát triển. Tuy vậy, để có thể khai thác tối đa tiềm năng của 5G, căn cơ nhất vẫn là phải đào tạo nhân lực để có thể ứng dụng bất cứ công nghệ mới nào.

Trong bối cảnh đại đa số doanh nghiệp nước ta có quy mô vừa và nhỏ, ông Nguyễn Phong Nhã lưu ý, sự hợp tác giữa các doanh nghiệp viễn thông với tất cả doanh nghiệp trong nền kinh tế là rất quan trọng để bảo đảm sử dụng hiệu quả hạ tầng đã đầu tư, bao gồm hạ tầng 5G, đồng nghĩa sẽ mở ra cơ hội cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng khai thác hạ tầng này.

Cũng nhấn mạnh tới tầm quan trọng của sự hợp tác, bà Rita Mokbel cho rằng, sự hợp tác chặt chẽ giữa các nhà mạng và các nhà cung cấp công nghệ là vô cùng quan trọng trong phát triển, khai thác 5G hiệu quả. “Cùng nhau, chúng ta sẽ xây dựng nền tảng vững chắc, giúp Việt Nam tiến xa trên con đường trở thành cường quốc về kinh tế số”, bà nói.