Lâu nay, cái nôi của văn hóa trà thường được biết đến ở châu Á với một số quốc gia như Nhật Bản và Trung Quốc. Nhưng trà cũng là một trong những đồ uống phổ biến ở Anh. Khoảng 1/3 người dân Anh uống từ 4 - 5 chén trà mỗi ngày và nước này được mạnh danh là "quốc gia của những người uống trà". Thủ tướng Anh Rishi Sunak cũng có thói quen thưởng trà, coi đây là cách xây dựng hình ảnh của một nhà lãnh đạo gần gũi và giản dị.

Các nghiên cứu cho thấy uống trà mang đến những lợi ích đáng ngạc nhiên đối với sức khỏe con người. Trà xanh hoặc đen - chứa chất chống oxy hóa và các hợp chất có thể giúp giảm viêm trong cơ thể - thường được coi là loại trà tốt hơn cả cho sức khỏe.

Theo Tiến sĩ Carrie Ruxton, chuyên gia dinh dưỡng của Hội đồng Tư vấn Trà của Anh, trà rất giàu polyphenol - hợp chất thực vật có hoạt tính sinh học tự nhiên - có tác dụng chống oxy hóa trong cơ thể. Việc bổ sung đủ chất chống oxy hóa trong chế độ ăn từ trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt và đồ uống là rất quan trọng để chống lại tác động của lão hóa và lối sống hiện đại gây tổn thương tế bào (thông qua quá trình oxy hóa màng tế bào).

Về quan niệm cho rằng việc thêm sữa vào trà sẽ làm giảm tác dụng của trà đối với sức khỏe, bà Ruxton cho rằng đây là quan niệm sai lầm. Theo chuyên gia này, hiện chưa có bằng chứng nào cho thấy việc bổ sung sữa làm giảm lợi ích của trà. Trên thực tế, đối với phụ nữ, việc thêm sữa vào trà mang lại những lợi ích sức khỏe khác vì sữa sẽ bổ sung thêm lượng canxi giúp bảo vệ mật độ xương.

Đối với sức khỏe tim mạch, chuyên gia Ruxton cho biết trà tốt cho sức khỏe của tim ở mức độ nhất định. Các polyphenol có đặc tính chống oxy hóa, đặc biệt là hợp chất flavan-3-ols (thuộc họ flavonoid - hợp chất thực vật giàu chất chống oxy hóa) giúp giảm mức huyết áp cao, giảm cholesterol xấu và giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch như đột quỵ và nhồi máu cơ tim.

Theo ông Gunter Kuhnle - Giáo sư khoa học dinh dưỡng và thực phẩm tại Đại học Reading (Anh), các hợp chất flavanol được tìm thấy trong trà đã được chứng minh giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim đến mức Viện Dinh dưỡng và chế độ ăn ở Mỹ thậm chí khuyến nghị nên tiêu thụ 400 - 600 mg trà mỗi ngày, tương đương khoảng 3 tách trà xanh hoặc 8 tách trà đen mỗi ngày.

Một thử nghiệm lâm sàng cho thấy uống 3 tách trà đen mỗi ngày trong 6 tháng giúp giảm đáng kể mức huyết áp cao, tương tự tác dụng đối với huyết áp khi giảm 2 - 3 kg cân nặng.

Một lợi ích khác là trà có thể giúp cải thiện sức khỏe đường ruột. Theo Tiến sĩ Ruxton, trà được bổ sung prebiotic giúp thúc đẩy sự tăng trưởng hoặc hoạt động của các vi sinh vật có lợi trong đường ruột, qua đó giảm nguy cơ táo bón, bệnh viêm ruột và nhiễm trùng đường hô hấp cũng như hệ thống miễn dịch cân bằng hơn.

Uống trà hằng ngày có liên quan đến việc giảm nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Một nghiên cứu trên tạp chí Nutrition Research ghi nhận rằng những người uống hơn 4 chén trà mỗi ngày giảm được 17% nguy cơ mắc bệnh tiểu đường loại 2. Tác dụng này của trà có thể là do các polyphenol thúc đẩy các tế bào khắp cơ thể hấp thụ tốt hơn glucose từ máu, giúp điều hòa lượng đường trong máu.

Có hơn 100 loại bệnh ung thư khác nhau, trong đó có những loại ung thư không thể phòng ngừa. Tuy nhiên, chất polyphenol có trong trà đen có thể giúp làm chậm sự phát triển của một số loại ung thư và thúc đẩy quá trình tiêu diệt tế bào ung thư.

Tiến sĩ Ruxton cho biết các nghiên cứu quy mô lớn cho thấy những người thường xuyên uống trà xanh hoặc trà đen có nguy cơ mắc bệnh ung thư thấp hơn, đặc biệt là ung thư ruột. Một nghiên cứu cho thấy những người uống nhiều trà xanh nhất có thể giảm 22% nguy cơ mắc bệnh ung thư nội mạc tử cung.

Một lợi ích khác mà việc uống trà đem lại là giúp giảm căng thẳng và cải thiện khả năng tập trung tinh thần trong điều kiện làm việc bị phân tán, nhờ chất L-theanine có trong trà xanh và trà đen. Chất L-theanine cùng với các chất khác gồm polyphenol, theaflavin, thearubigin và axit gamma-aminobutyric (GABA) đều có tác dụng trực tiếp lên não, giúp giảm căng thẳng đồng thời tạo ra sự bình tĩnh và thư giãn, qua đó có thể cải thiện giấc ngủ.

Cuối cùng, Giáo sư Kuhnle cho biết trà còn giúp cải thiện sức khỏe tâm thần. Điều này một phần là nhờ flavanol - chất được chứng minh giúp cải thiện chức năng nhận thức. Ngoài ra, xét về khía cạnh xã hội, việc nhiều người ngồi thưởng thức trà với nhau đóng vai trò quan trọng đối với sức khỏe cảm xúc và tâm trạng của người tham gia. Nhiều nghiên cứu cho thấy sức khỏe tâm thần tốt hơn thì con người sẽ cảm thấy hạnh phúc hơn, theo đó sẽ sống thọ hơn.