Nguồn thu lớn chi trả thấp

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) mới đây đề xuất bỏ quy định bắt buộc bảo hiểm trách nhiệm dân sự với xe máy.

VCCI cho rằng, sau hơn 10 năm triển khai Nghị định 103, tỷ lệ chi trả bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự với xe máy vẫn ở mức rất thấp, gần 6% năm 2019 (45 tỷ đồng chi trả trên 765 tỷ đồng phí bảo hiểm), trong khi với ô tô tỷ lệ chi trả chiếm tới 33%. Nhìn về mặt tổng lợi ích cho xã hội, bảo hiểm bắt buộc với xe máy không bảo đảm nguyên tắc lợi ích lớn hơn chi phí.

Theo cổng thông tin của Hiệp hội bảo hiểm, 9 tháng đầu năm nay tổng doanh thu bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự chủ xe cơ giới (bao gồm ô tô và xe máy) đạt 3.221 tỷ đồng. Tổng số tiền bồi thường 562 tỷ đồng, tỷ lệ bồi thường 17,4%. Trong đó, 6 tháng đầu năm 2022, tỷ lệ bồi thường với bảo hiểm bắt buộc xe máy cũng chỉ ở mức 2%.

Trong khi đó, thống kê của bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự với chủ xe cơ giới tại liên minh châu Âu năm 2019 cho thấy, tỷ lệ đền bù thiệt hại chiếm tới 76,5% doanh thu.

Theo chuyên gia giao thông Nguyễn Xuân Thuỷ, hiện nay bảo hiểm xe máy bắt buộc chưa đem lại lợi ích cho người dân. Khi một vụ va chạm giao thông xảy ra mức chi trả thấp, thủ tục để nhận được hỗ trợ từ bảo hiểm rườm rà nên đa số chọn cách tự thỏa thuận bồi thường thay vì gọi bảo hiểm làm thủ tục chi trả.

Từ thực tế trên, ông Thuỷ cho rằng nên chuyển bảo hiểm xe máy bắt buộc sang tự nguyện. Khi đó, các nhà cung cấp bảo hiểm phải tăng tính cạnh tranh bằng dịch vụ tiện ích, mức chi trả tương xứng để khuyến khích người mua bảo hiểm tự nguyện tham gia.

“Bảo hiểm xe máy phải hướng tới để người mua thấy thực sự cần thiết tự nguyện tham gia chứ không phải mua để chống chế việc kiểm tra của lực lượng CSGT trên đường”, ông Thuỷ bày tỏ quan điểm.

 Mức chi trả thấp, thủ tục rườm rà

 Ông Trần Hữu Minh, Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho rằng, tại nhiều nước, người mua bảo hiểm khi gặp tai nạn thì việc giải quyết bồi thường bảo hiểm rất đơn giản, chỉ cần gọi điện cho số điện thoại khẩn cấp là cơ quan chức năng sẽ tới.

Khi cơ quan chức năng tới xử lý vụ việc, họ sẽ có trách nhiệm cung cấp cho người mua bảo hiểm những tài liệu giấy tờ cần thiết (có thể ngay tại hiện trường/có thể gửi qua đường bưu điện hoặc hiện nay có thể gửi qua các nền tảng kỹ thuật số...).

Những người có liên quan dùng những tài liệu đó làm việc với doanh nghiệp bảo hiểm là xong. Những việc còn lại là trách nhiệm của doanh nghiệp bảo hiểm.

Trong khi ở nước ta, mức chi trả từ bảo hiểm xe máy thấp so với mức thu. Hơn nữa, thủ tục để nhận được chi trả rườm rà nên hiệu quả từ bảo hiểm xe máy thấp, gây bức xúc xã hội.

“Đề xuất bỏ loại bảo hiểm xe máy là do bức xúc với những bất cập trong chi trả, do vậy bức xúc ở đâu thì phải giải quyết ở đó, không nên vì chính sách chi trả bất cập để bỏ bảo hiểm xe máy bắt buộc. Không nên dùng một cái sai để xử lý một cái sai khác”, ông Minh nói.

Phó Chánh văn phòng Uỷ ban An toàn giao thông Quốc gia cho rằng, dù Nghị định 03 vừa qua đã tinh giản rất nhiều thủ tục quy trình để tạo thuận lợi cho người dân, tuy nhiên vẫn phải tiếp tục xem xét, hoàn thiện quy trình, thủ tục để thuận lợi cho người tham gia tham gia bảo hiểm xe máy. Đặc biệt cần phải rà soát điều chỉnh để lợi ích của việc mua bảo hiểm vượt trội so với chi phí bỏ ra khi mua bảo hiểm.