Sáng 9/5, tại Hội nghị Đoàn Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam lần thứ 17, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Kim Sơn đã thông tin đến các đại biểu về những vấn đề liên quan đến việc đổi mới giáo dục phổ thông theo Chương trình GDPT 2018, trong đó có việc thực hiện một chương trình, nhiều bộ SGK.
Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, so với chương trình GDPT 2006, chương trình GDPT 2018 được biên soạn chi tiết, theo định hướng phát triển năng lực và phẩm chất của người học; gia tăng yếu tố thực tiễn, thực hành, trải nghiệm; dành quyền chủ động cao hơn cho địa phương, cơ sở giáo dục và giáo viên. Một chương trình nhưng có nhiều bộ SGK. Trong đó, chương trình mang tính pháp lệnh; các trường phổ thông trên cả nước dạy học thống nhất theo nội dung, yêu cầu cần đạt của chương trình. Nội dung SGK đóng vai trò là học liệu.
Bên cạnh đó, triển khai một chương trình nhiều bộ SGK huy động được nguồn lực, trí tuệ xã hội rất lớn cùng tham gia biên soạn sách; đồng thời, tạo môi trường cạnh tranh để học sinh, giáo viên có được những bộ SGK tốt nhất, hấp dẫn nhất. Đến nay có hơn 1000 nhà giáo, nhà khoa học tham gia biên soạn hệ thống SGK.
Tuy nhiên, theo ông Nguyễn Kim Sơn, chương trình mới cũng đặt ra nhiều thách thức so với chương trình cũ. Trong đó, việc quản lý của Bộ GD&ĐT nhiều việc khó khăn, phức tạp, thách thức hơn; rủi ro trong thẩm định chất lượng SGK cao hơn nhiều so với trước đây.
Bên cạnh đó, chương trình GDPT 2018 đòi hỏi điều kiện triển khai với trang thiết bị dạy học đầy đủ, giáo viên đủ về số lượng, tăng cường về chất lượng, hợp lý về cơ cấu. Việc triển khai chưa có tiền lệ nên có thể gây ra những phản ứng nếu truyền thông không đầy đủ đến các tầng lớp xã hội, đặc biệt là phụ huynh…
Theo Bộ trưởng, đến thời điểm này, triển khai chương trình GDPT 2018 đã đi được hơn nửa chặng đường. Cụ thể, chương trình SGK mới đã và đang triển khai ở các lớp 1, 2, 3, 6, 7, 10; tháng 9 tới đây sẽ triển khai tiếp thêm tới lớp 4, 8, 11. Đến năm 2025, việc triển khai sẽ kết thúc việc thay SGK theo chương trình mới.
“Qua nắm bắt thông tin và quá trình đánh giá giữa kỳ cho thấy, triển khai thời gian đầu cũng có lúng túng, nhưng nay giáo viên đã quen với thực hiện một chương trình, nhiều bộ SGK. Việc chọn SGK tại các địa phương đi vào nền nếp, không còn khó khăn. Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về đổi mới chương trình SGK giáo dục phổ thông cũng sơ bộ nhận định triển khai chương trình mới đã tạo được sự đổi mới, không khí mới theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động của nhà trường. Hoạt động dạy học, kiểm tra đánh giá đã có chuyển biến khả quan bước đầu”, ông Nguyễn Kim Sơn cho biết.
Có nên tiếp tục một chương trình nhiều bộ SGK nữa hay không?
Thông tin tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT cho biết, hiện nay có một số ý kiến đặt lại vấn đề có nên tiếp tục một chương trình nhiều bộ SGK nữa hay không? Từ góc độ làm chính sách và thực thi chính sách, theo Bộ trưởng, chương trình GDPT 2018 đã đi được nửa chặng đường, nếu thời điểm này lại thay đổi quay về chương trình một bộ SGK có nghĩa là toàn bộ triết lý, định hướng và những yếu tố mới trong triển khai chương trình không thực hiện được.
“Một chính sách đang thực hiện nửa chừng mà thay đổi thì sẽ dẫn đến sự hỗn loạn trong việc triển khai chương trình GDPT mới", Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho biết.
Theo Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, hiện nay, người dân thường kêu ngành giáo dục hay thay đổi, năm nào cũng thay đổi. Sau gần 3 năm triển khai chương trình mới, ngành giáo dục đang cố gắng điều chỉnh để củng cố niềm tin của xã hội.
"Nếu thời điểm này có sự thay đổi nữa thì không biết uy tín của ngành giáo dục sẽ ra sao?”, ông Nguyễn Kim Sơn lo lắng, đồng thời khẳng định, việc đổi mới lần này là cuộc cách mạng trong giáo dục. Giáo dục rất khó nhìn thấy ngay kết quả, nên đánh giá với giáo dục cần thời gian để nhìn nhận sẽ tốt hơn. Do đó, cần thiết đến năm 2025, đổi mới chương trình GDPT 2018 đi qua một lộ trình rồi mới đánh giá một cách thấu đáo.
Về góc độ tài chính, kinh tế, theo ông Nguyễn Kim Sơn, hàng trăm triệu bản SGK mới đã được xuất bản, nếu bây giờ quay lại với một bộ SGK thì thiệt hại là vô cùng to lớn.
“Với tư cách là những người đang triển khai, thực thi, chúng tôi mong hãy để đi hết chặng đường rồi đánh giá, thay đổi. Ngành giáo dục vốn đã khó, nếu quay lại như cũ thì không biết đến bao giờ mới đổi mới thay đổi toàn diện giáo dục”, ông Nguyễn Kim Sơn cho biết./.
