Hội nghị Trung ương 4 (khóa XIII) đã bàn và quyết nghị về công tác xây dựng Đảng vừa cơ bản, lâu dài vừa tập trung trọng tâm, cấp bách và hợp lòng dân (Ảnh: Phạm Cường)

Kết luận 21-KL/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng nêu rõ, sau 5 năm Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) về xây dựng Đảng "đã được triển khai thực hiện nghiêm túc, toàn diện, đồng bộ, thống nhất, thực sự đi vào cuộc sống, có nhiều bước đột phá quan trọng, tạo sự chuyển biến tích cực trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, nâng cao niềm tin của cán bộ, đảng viên và Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước và chế độ". Trung ương khẳng định, tiếp tục lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) và nhấn mạnh một số nội dung mới, chủ yếu là: Mở rộng phạm vi không chỉ xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả xây dựng hệ thống chính trị theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng; cùng với ngăn chặn, đẩy lùi thì phải chủ động phòng ngừa, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những hành vi tham nhũng, tiêu cực; bổ sung, làm rõ hệ thống những biểu hiện của sự suy thoái về tư tưởng chính trị và đạo đức, lối sống, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", "tiêu cực" sát hợp tình hình mới. Trong đó, nhấn mạnh, sự nguy hiểm của biểu hiện phai nhạt lý tưởng cách mạng, không kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, mơ hồ, dao động, thiếu niềm tin; nói trái, làm trái quan điểm, đường lối của Đảng; sa sút về ý chí chiến đấu, thấy đúng không dám bảo vệ, thấy sai không dám đấu tranh.

Ngày 09/12/2021 diễn ra Hội nghị cán bộ toàn quốc quán triệt, triển khai kết luận và quy định của Ban Chấp hành Trung ương Đảng và công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Đồng chí Trương Thị Mai, Trưởng ban Tổ chức Trung ương chủ trì Hội nghị báo cáo những những nội dung chủ yếu về kết luận Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, kế hoạch triển khai thực hiện kết luận và Quy định những điều đảng viên không được làm. Hội nghị diễn ra nghiêm túc, dân chủ, trách nhiệm, trí tuệ, đạt được mục đích đề ra. Sau hội nghị, Ban Bí thư tiếp thu ý kiến của đại biểu và ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, yêu cầu cấp ủy các cấp cụ thể hóa thành kế hoạch thực hiện kết luận, mở đợt sinh hoạt chính trị sâu rộng trong toàn Đảng và hệ thống chính trị để tổ chức thực hiện.

Hội nghị lần này được nhân dân đồng tình và dư luận quan tâm, ủng hộ, nhất là việc mở rộng dân chủ, đề ra mục tiêu cụ thể. Quần chúng nhân dân hoan nghênh việc đánh giá đúng sự thật, nhìn thẳng vào sự thật sự suy thoái về đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên: Sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi, hám danh, hám quyền lực, tham nhũng, tiêu cực; bè phái cục bộ, mất đoàn kết; quan liêu, xa dân, vô cảm trước những khó khăn, bức xúc của dân.

Đồng thời, Nhân dân cũng nhất trí việc đánh giá nguyên nhân sự suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức, lối sống, tham nhũng, tiêu cực, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan, trong đó, nguyên nhân chủ quan là chủ yếu, bắt nguồn từ chủ nghĩa cá nhân, từ việc bản thân cán bộ, đảng viên thiếu tu dưỡng, rèn luyện; lập trường tư tưởng không vững vàng; sa vào chủ nghĩa cá nhân, quên mất trách nhiệm, bổn phận trước Đảng, trước dân.

Hội nghị lần này trực tiếp góp phần ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp; xây dựng đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là ở cấp trung ương, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Xác định rõ thẩm quyền, trách nhiệm cá nhân người đứng đầu cấp ủy, chính quyền trong mối quan hệ với tập thể cấp ủy, chính quyền, cơ quan, đơn vị. Đây là những vấn đề quan trọng, cấp bách trong xây dựng đảng hiện nay, cũng là khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng ta đối với nhiệm vụ cách mạng, trong đó có việc xây dựng và chỉnh đốn Đảng:  "Sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam; xây dựng, chỉnh đốn Đảng luôn luôn là nhiệm vụ then chốt, đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng ta, chế độ ta. Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ này". [1]

Nhấn mạnh việc quán triệt, triển khai thực hiện Kết luận và Quy định của Ban Chấp hành Trung ương về xây dựng, chỉnh đốn Đảng, Tổng Bí thư đặt ra 3 câu hỏi: "Một là, lâu nay, chúng ta đã từng bàn nhiều, làm nhiều về công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng; vì sao lần này Trung ương lại tiếp tục bàn và ra nghị quyết về vấn đề này? Hai là, những tinh thần mới, nội dung mới của lần này là gì? Ba là, chúng ta phải làm gì và làm như thế nào để thực hiện có kết quả Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 lần này, biến nghị quyết thành hiện thực sinh động?”. Theo đó, Tổng Bí thư khái quát lại những kết quả, thành tích đã đạt được trong công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng thời gian qua và chỉ ra những hạn chế, khuyết điểm; khái quát lại tinh thần mới, nội dung mới của Hội nghị Trung ương 4 lần này. Công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng lần này sâu rộng hơn về nội dung và phạm vi; chủ động tiến công mạnh mẽ hơn về tư tưởng chỉ đạo; mục tiêu được xác định lần này cao hơn và sát hợp hơn với tình hình mới; bổ sung, làm rõ, đồng bộ và sắc bén hơn một số nhiệm vụ, biện pháp trong thời gian tới.

Tuy nhiên, để thực hiện được các nội dung trên không phải không có những cản trở, khó khăn. Trước hết, do nhận thức của số ít cán bộ, đảng viên trong việc thực hiện nhiệm vụ của bản thân, thiếu cố gắng vươn lên, động cơ phấn đấu chưa rõ ràng… do sức ỳ, nếp nghĩ ăn sâu, bám rễ vào con người… Vai trò nêu gương của một bộ phận cán bộ, đảng viên có lúc, có việc chưa cao. Một số cán bộ lãnh đạo, quản lý, trong đó có người đứng đầu chưa thật sự tiền phong, gương mẫu.

Nội dung Nghị quyết Trung ương 4 lần này mở rộng phạm vi không chỉ xây dựng, chỉnh đốn Đảng mà còn bao gồm cả xây dựng hệ thống chính trị. Theo đó, khi tổ chức thực hiện phạm vi rộng, liên quan đến cả hệ thống chính trị, nhiều người, nhiều cơ quan dẫn đến việc thực hiện sẽ gặp khó khăn nếu như người đứng đầu ở cơ sở thiếu kiên quyết, thiếu sáng tạo…

Từ những vấn đề nêu trên và tình hình thực tiễn đặt ra, để công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong thời gian tới đạt hiệu quả cần thực hiện một số vấn đề cơ bản sau:

Trước hết, tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ nhận thức, trách nhiệm của các cấp uỷ, tổ chức đảng và đảng viên trong quán triệt và thực hiện nghiêm tinh thần nghị quyết Trung ương 4 khóa XIII. Phải tiến hành đồng bộ và quyết liệt hơn nữa nhiều công việc cụ thể, thiết thực, tập trung vào 4 nhóm nhiệm vụ, giải pháp mà Hội nghị Trung ương 4 (khóa XII) đã đề ra; đồng thời bổ sung nhấn mạnh thêm 2 nhóm nhiệm vụ, giải pháp là “Xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ; Kiên quyết, kiên trì đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, xử lý nghiêm cán bộ sai phạm”. 

Theo đó, các cấp ủy, tổ chức đảng các cấp từ cơ sở đến Trung ương cần tiếp tục đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp, nâng cao tính chiến đấu, tính thuyết phục và hiệu quả của công tác tư tưởng; luôn lắng nghe, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, những khó khăn, vướng mắc trong cán bộ, đảng viên và Nhân dân. Kiên quyết, kiên trì thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI, Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII và Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII về xây dựng, chỉnh đốn Đảng bằng các giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt, đồng bộ. Thực hiện nghiêm tự phê bình và phê bình từ Trung ương đến chi bộ; cấp ủy cấp trên chủ động gợi ý kiểm điểm đối với tập thể, cá nhân ở những nơi có vấn đề phức tạp, có biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”; coi trọng kiểm tra việc sửa chữa, khắc phục hạn chế, khuyết điểm. Tiếp tục thực hiện Quy định 08-QĐ/TW ngày 25/10/2018 của Ban Chấp hành Trung ương quy định về “Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp”. Đưa việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị trở thành công việc thường xuyên, hàng ngày của mỗi tổ chức, cá nhân, đơn vị với nhiều nội dung phong phú và thiết thực, gắn với chức trách, nhiệm vụ của từng cán bộ, đảng viên. Đổi mới phong cách làm việc, nói đi đôi với làm, thực hiện nghiêm túc Quy định 37-QÐ/TW, ngày 25/10/2021 của Ban Chấp hành Trung ương về “Những điều đảng viên không được làm”.

Hai là, tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác cán bộ; kiểm soát chặt chẽ quyền lực trong từng khâu của công tác cán bộ, chống chạy chức chạy quyền.

“Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”[2], “muôn việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hoặc kém”[3]. Để công tác xây dựng Đảng ngang tầm với nhiệm vụ cách mạng, đối với công tác cán bộ cần tiếp tục hoàn thiện thể chế Đảng lãnh đạo công tác cán bộ, cải cách thủ tục hành chính và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền về công tác cán bộ. Kiểm soát chặt chẽ quyền lực trong từng khâu của công tác cán bộ, nhất là đối với người đứng đầu cấp uỷ đồng thời là thủ trưởng cơ quan, đơn vị. Giữ vững kỷ luật, kỷ cương; tăng cường kiểm tra, giám sát, chống chạy chức, chạy quyền. Không để lọt những người không xứng đáng, không bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, có biểu hiện cơ hội chính trị, tham vọng quyền lực vào đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp, nhưng cũng không để sót những cán bộ thực sự có đức, có tài, “dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung, có uy tín cao và thực sự tiên phong, gương mẫu, là hạt nhân đoàn kết”[4].

Đổi mới mạnh mẽ cơ chế phát hiện, lựa chọn, thu hút, trọng dụng nhân tài và cơ chế đánh giá cán bộ. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách tạo động lực cho cán bộ phấn đấu, toàn tâm, toàn ý với công việc. Xây dựng và thực hiện có hiệu quả Chiến lược quốc gia về thu hút, trọng dụng nhân tài; chương trình quốc gia về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ.

Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp chiến lược và người đứng đầu có đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, bảo đảm sự chuyển tiếp liên tục, vững vàng giữa các thế hệ cán bộ. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trí tuệ, sự gương mẫu, tinh thần vì nhân dân phục vụ của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt và người đứng đầu các cấp.

Tăng cường công tác bảo vệ chính trị nội bộ; nắm chắc lịch sử chính trị và chú trọng vấn đề chính trị hiện nay của cán bộ. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với hoạt động chống phá của các thế lực thù địch, tổ chức phản động, phần tử cơ hội, bất mãn chính trị. Kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm những cán bộ có động cơ sai trái, tư tưởng cục bộ, bè phái, "lợi ích nhóm", lợi dụng các phương tiện thông tin đại chúng, Internet, mạng xã hội... để xuyên tạc, kích động, gây mất đoàn kết nội bộ. Thực hiện nghiêm việc miễn nhiệm với cán bộ không đủ năng lực, uy tín thấp…

Ba là, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng.

Đây là nội dung cơ bản trong công tác xây dựng Đảng, là yếu tố cơ bản để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị, là cơ sở để xây dựng Đảng ta là đạo đức, là văn minh, trực tiếp nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng. Bên cạnh đó, ủy ban kiểm tra các cấp cần xây dựng và thực hiện nghiêm túc kế hoạch kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên thuộc quyền. Tập trung kiểm tra, giám sát việc thi hành Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng. Thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, việc “tự diễn biến” “tự chuyển hóa”, việc chấp hành kỷ luật của cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng, tiếp tục thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; thực hiện tốt phương châm dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng. Khi có đảng viên vi phạm phải xem xét, xử lý công minh, chính xác, kịp thời những cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật.

Từ những vấn đề trên, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên nhận thức phải đúng đắn, tư tưởng phải hanh thông, động cơ phải rõ ràng. Phát huy tốt hơn nữa vai trò, trách nhiệm cá nhân, cùng với cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện thật tốt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các nghị quyết, kết luận của Trung ương để góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức Đảng đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn hiện nay./.