Ngày 14/7, Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar và người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị đã có cuộc hội đàm kéo dài 1 giờ tại thủ đô Dushanbe (Tajikistan), bên lề Hội nghị Ngoại trưởng Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO). Đây là lần thứ hai, ngoại trưởng hai nước láng giềng châu Á này gặp mặt trực tiếp kể từ sau vụ đụng độ giữa binh lính hai bên xảy ra ở biên giới tháng 6/2020.
Tranh chấp biên giới dọc theo phía Tây của đường Kiểm soát Thực tế (LAC) giữa hai nước một lần nữa lại là chủ đề chính của cuộc họp giữa Ngoại trưởng Ấn Độ và Trung Quốc, lần thứ hai trong chưa đầy 1 năm. Tại cuộc họp, hai ngoại trưởng đã trao đổi quan điểm về tình hình hiện tại dọc đường LAC ở Đông Ladakh và những vấn đề khác liên quan tới tổng thể quan hệ Ấn - Trung.
Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar nhấn mạnh rằng, việc đơn phương thay đổi hiện trạng tại biên giới là điều không thể chấp nhận được với Ấn Độ. Vì thế, việc khôi phục hoàn toàn và duy trì hòa bình và yên tĩnh tại các khu vực biên giới là điều kiện cơ bản để phát triển quan hệ song phương. Ấn Độ và Trung Quốc cùng nhất trí sớm tổ chức cuộc gặp của Tư lệnh quốc phòng cấp cao giữa đôi bên để giải quyết những vấn đề còn tồn tại. Tuy nhiên, phía Ấn Độ cũng cho rằng việc rút quân của hai bên khỏi bờ Bắc và Nam hồ Pangong hồi đầu năm nay đã tạo ra những điều kiện để giải quyết các vấn đề còn tồn tại.
Quan hệ Ấn Độ - Trung Quốc rơi xuống mức xấu nhất sau các diễn biến tranh chấp lãnh thổ ở biên giới từ tháng 5/2020. Ấn Độ cáo buộc Trung Quốc tăng quân tới dọc đường LAC, đồng thời có các hành vi xâm phạm lãnh thổ và khiêu khích. Tranh chấp biến thành vũ lực khi binh lính hai bên va chạm tại thung lũng Galwan rạng sáng 15/6, khiến hơn 60 binh lính của cả Ấn Độ và Trung Quốc thiệt mạng.
Ngay sau vụ việc, Ngoại trưởng Ấn Độ Subrahmanyam Jaishankar đã gửi một thông điệp cứng rắn và dứt khoát đến người đồng cấp Trung Quốc Vương Nghị rằng những gì đã xảy ra ở Galwan là một ‘hành động được lên kế hoạch từ trước và là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới bạo lực và thương vong’.
Tháng 9/2020, ông Subrahmanyam Jaishankar và ông Vương Nghị cũng đã có một cuộc đối thoại trực tiếp tại Moscow trong khuôn khổ các cuộc gặp của SCO. Tới tháng 2 năm nay, sau nhiều vòng đàm phán ngoại giao và quốc phòng, Ấn Độ và Trung Quốc cũng đã đạt được thỏa thuận rút quân khỏi khu vực tranh chấp ở hồ Pangong.
Tuy nhiên, bất chấp một số cuộc tiếp xúc sau đó, cả hai nước vẫn chưa đạt được thêm đột phá nào. Trung Quốc được cho là vẫn tiếp tục tăng cường hạ tầng và xây cất thêm các cấu trúc vĩnh viễn dọc đường LAC ở Đông Ladakh. Ấn Độ cũng đáp trả bằng việc bổ sung thêm binh lính và triển khai các xe tăng T-90 và T-72 tới khu vực Chumar - Demchok. Hiện tại, Ấn Độ đang có khoảng 200.000 binh lính tại biên giới với Trung Quốc, tăng khoảng 40% so với thời điểm leo thang căng thẳng giữa hai bên năm 2020.
Trong khi Trung Quốc bảo vệ việc xây dựng hạ tầng quân sự ở biên giới và gọi đó là ‘việc sắp xếp phòng thủ thông thường’ để ngăn chặn bất kỳ sự xâm phạm và đe dọa nào đối với lãnh thổ Trung Quốc; Ấn Độ vẫn khẳng định rằng bất kỳ nỗ lực nào nhằm thay đổi hiện trạng dọc theo LAC là không thể chấp nhận được./.
