Xây dựng, chỉnh đốn Đảng tiếp tục trở thành nội dung quan trọng được thảo luận tại Hội nghị Trung ương 4, khóa XIII đang diễn ra tại Hà Nội. Phát biểu tại phiên khai mạc hội nghị ngày 4/10, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh: xây dựng, chỉnh đốn Đảng luôn là nhiệm vụ then chốt, đặc biệt quan trọng, có ý nghĩa sống còn đối với Đảng ta, chế độ ta. Không phải ngẫu nhiên mà Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư thường xuyên quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ này. Chỉ tính riêng 10 năm gần đây, Trung ương đã bàn và ban hành nhiều nghị quyết, quyết định quan trọng và tập trung chỉ đạo triển khai thực hiện một cách ráo riết, quyết liệt, có hiệu quả.

Cũng theo người lãnh đạo cao nhất của Đảng, cùng với ngăn chặn, đẩy lùi thì phải tích cực phòng ngừa và chủ động, kiên quyết đấu tranh, xử lý nghiêm minh sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những hành vi tham nhũng, tiêu cực.

Trả lời phỏng vấn phóng viên VOV nhân Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII, Thiếu tướng Nguyễn Văn Tín thuộc Tổng cục Chính trị, Quân đội Nhân dân Việt Nam nhận định: Trong xử lý cán bộ suy thoái, tham nhũng, tiêu cực, quan trọng nhất là phát hiện từ sớm, từ đầu, không để những “đốm lửa” nhỏ tạo nên những “đám cháy” lớn.

87.000 cán bộ, đảng viên bị xử lý trong nhiệm kỳ khóa XII

PV: Thưa ông, việc xử lý cán bộ đảng viên suy thoái dẫn tới tham nhũng, tiêu cực thời gian qua đã có những thành quả được dư luận trong nước và quốc tế đánh giá cao. Nhưng kết quả đó đã đủ để chúng ta an lòng chưa, thưa ông?

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tín: Chúng ta chưa thể yên tâm được bởi như Đảng ta đã chỉ rõ, tham nhũng, tiêu cực là một trong 4 nguy cơ đe dọa tới sự tồn vong của Đảng, của dân tộc. Tác động ảnh hưởng của tham nhũng, tiêu cực là rất lớn, rất xấu, trong khi đó những năm qua mặc dù chúng ta đã đạt được những kết quả bước đầu rất quan trọng, tạo ra sự chuyển biến rõ rệt trong công tác xây dựng Đảng, được toàn Đảng, toàn dân đồng tình ủng hộ, đánh giá cao; song kết quả về xử lý  chưa phản ánh đúng thực trạng tình hình, nhất là ở địa phương, cơ sở. Trong nhiệm kỳ khóa XII, Đảng đã phải xử lý tới hơn 87.000 cán bộ, đảng viên. Ở một số lĩnh vực, địa bàn, tình hình còn diễn biến phức tạp, nghiêm trọng, có biểu hiện ngày càng tinh vi, nhất là biểu hiện nhũng nhiễu, tiêu cực, gây phiền hà, hành là chính… tạo ra sự bức xúc lớn cho nhân dân. Chưa kể những biểu hiện mới xuất hiện như tham nhũng chính sách, tác động hướng lái, chuyển hóa các quan điểm, tư tưởng trong xây dựng pháp luật..

Chúng ta chưa thể yên tâm được còn là bởi chúng ta đã có nhiều biện pháp quyết liệt, có cả những biện pháp được coi như “”luồng gió mới” như kê khai tài sản, lấy phiếu tín nhiệm, chất vấn và trả lời chất vấn… song kết quả vẫn chưa được như mong muốn. Chưa yên tâm không phải để tự ti, bi quan mà là để chúng ta phải quyết liệt hơn, để tìm thêm giải pháp, thêm những đột phá mới. Chính vì vậy, ở Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII đang diễn ra, chắc chắn Đảng ta sẽ có những chủ trương mới, biện pháp mới đấu tranh với tham nhũng, tiêu cực.

PV: Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XII của Đảng có chỉ ra 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Ông có thể nêu dẫn chứng bằng những trường hợp cụ thể để dư luận dễ hình dung không?

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tín: 27 biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, mà Hội nghị Trung ương 4 khóa XII chỉ ra đã phác họa rất rõ “hình hài” của biểu hiện suy thoái, tiêu cực.

Suy thoái là sự yếu kém, hư hỏng, làm mất dần đi cái tốt, cái tiến bộ; làm tăng dần lên cái xấu, cái lạc hậu, làm chậm lại quá trình phát triển dẫn đến sự thoái hóa, biến chất của con người. Suy thoái về chính trị, tư tưởng được hiểu là sự biến đổi về phẩm chất chính trị của mỗi người theo chiều hướng xấu, từ chỗ nể nang, ngại va chạm, ngại khó, ngại khổ, lười học tập chính trị dẫn đến việc xa rời những nguyên tắc, tôn chỉ, mục đích của Đảng, giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng cách mạng, không muốn đi lên CNXH, cổ súy cho chủ nghĩa tư bản, ngại sinh hoạt Đảng, thậm chí còn làm đơn xin ra khỏi Đảng…. Sự suy thoái này diễn ra thầm lặng, từ từ trong một quá trình dài, với những mức độ khác nhau song nó được bộc lộ ra qua thái độ, lời nói, cử chỉ, hành vi…

Suy thoái về đạo đức lối sống là sự xuống cấp về đạo đức và sự thay đổi về lối sống theo hướng tiêu cực, nó phá vỡ những chuẩn mực đạo đức, các giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Những biểu hiện cụ thể ai cũng có thể thấy rất rõ đó là chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, thực dụng, gây mất đoàn kết nội bộ, bè phái, cục bộ, háo danh, chạy khen thưởng hay những biểu hiện quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở, vô cảm, thiếu trách nhiệm với nhân dân; rồi những biểu hiện như lãng phí, thất thoát tài sản, đầu tư công tràn lan, thao túng công tác cán bộ, chạy chức chạy quyền, chạy tội; biểu hiện rượu chè, cờ bạc,  tệ nạn xã hội…

Những cá nhân suy thoái về đạo đức, lối sống đã bị xử lý như Nguyễn Xuân Anh, Trịnh Xuân Thanh, Phan Văn Anh Vũ, Đinh Ngọc Hệ, vụ án xảy ra tại PVC, PVN, hay vụ Mobifone mua cổ phần của AVG, vụ án tại Tổng Công ty nông nghiệp Sài Gòn….

Những biểu hiện về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cũng đã được Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII xác định rất rõ với 9 biểu hiện như phủ nhận Chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; phủ nhận nguyên tắc tập trung dân chủ, đòi  đa nguyên chính trị, đa đảng đối lập, rồi phủ nhận nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, ủng hộ phát triển xã hội dân sự; những biểu hiện như nói và viết trái với đường lối, quan điểm của Đảng, hạ thấp thành quả cách mạng, xuyên tạc lịch sử, bôi nhọ lãnh đạo, kích động tư tưởng bất mãn, bất đồng chính kiến, sử dụng không gian mạng để tuyên truyền chống phá, phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với lực lượng vũ trang, đòi phi chính trị hóa quân đội, công an, đòi dân sự hóa quân đội… Những biểu hiện móc nối, câu kết với các tổ chức phản động như Việt Tân, Triều Đại Việt, Chính phủ quốc gia Việt Nam lâm thời.., cổ súy cho tư tưởng dân tộc cực đoan; sáng tác, quảng bá những sản phẩm độc hại, bóp méo lịch sử, cổ súy cho những biểu hiện lai căng, những hành vi phi văn hóa.

Suy thoái không chừa ai, dù đang công tác hay đã nghỉ hưu

PV: Biểu hiện “tự diễn biến, tự chuyển hóa” thường tập trung ở những đối tượng nào, thưa ông?

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tín: Suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” không chừa một ai nếu như họ không chịu học tập, tu dưỡng, rèn luyện, không chịu sự quản lý của cơ quan, tổ chức.

Đối với những người đang công tác, có chức có quyền nếu suy thoái thì tác hại sẽ rất lớn. Những người này mà có biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” chắc chắn sẽ là “mảnh đất màu mỡ” để các thế lực thù địch, phản động khai thác và vồ vập lôi kéo bởi chúng cho rằng hiệu quả của việc chống phá ở nhóm này sẽ cao hơn.

PV: Đã nhận diện được những biểu hiện suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhưng vì sao chúng ta vẫn chưa ngăn chặn được?

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tín: Bác Hồ của chúng ta coi suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống là “giặc nội xâm”. Trong nghệ thuật quân sự xác định “biết địch biết ta thì trăm trận trăm thắng”, có nghĩa là muốn thắng được địch, phải hiểu được địch và hiểu được ta. “Giặc” này ta đã nhận diện được nghĩa là ta đã hiểu, đã biết về chúng, thế nhưng chưa đánh thắng được. Báo cáo Chính trị tại Đại hội XIII khẳng định, vẫn còn một bộ phận cán bộ, đảng viên phai nhạt lý tưởng, giảm sút ý chí, ngại khó, ngại khổ, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Chúng ta chưa ngăn chặn được bởi do nhiều nguyên nhân, cả khách quan và chủ quan. Tuy nhiên, tôi cho rằng, mấu chốt vấn đề nằm ở một số vấn đề cốt lõi, cụ thể như sau:

Thứ nhất, chúng ta đã nhận diện được nhưng nhận diện chưa đầy đủ, chưa thực chất, chưa sâu sắc. Việc nhận diện cơ bản mới chỉ được thể hiện trên giấy tờ, văn bản, trên hội nghị, nó chưa thấm sâu trong mỗi cán bộ, đảng viên. Trong quán triệt Nghị quyết của Đảng, nhiều cán bộ đảng viên chỉ thấy được sai phạm là của người khác, sai phạm ấy nó đã “trừ mình ra”, không có mình trong đó, mình không phải chịu trách nhiệm gì bởi đó là trách nhiệm của người khác. Nghĩa là sự nhận diện đã có nhưng còn phiến diện. Một khi nhận thức đã hời hợt, phiến diện thì không thể có biện pháp khắc phục hữu hiệu, càng không thể có “tự phê bình” nghiêm túc và “trả lời chất vấn” chân thành.

Thứ hai, theo đúng chỉ đạo của Đảng sau bước quán triệt, các tổ chức đảng thực hiện xây dựng chương trình hành động, các cá nhân cán bộ, đảng viên xây dựng đăng ký kế hoạch phấn đấu. Tuy nhiên, những việc đó một số nơi hiện nay đang bộc lộ khá rõ bệnh hình thức. Báo cáo Chính trị Đại hội XIII cho rằng nhận thức về thực trạng suy thoái hiện đang còn thiếu thống nhất nên việc triển khai còn lúng túng, thiếu kiên quyết. Chính do nhận thức suy thoái chưa có ở đơn vị mình hoặc nếu có cũng chỉ ở một mức độ nào đó vì vậy các biện pháp, giải pháp không quyết liệt, không đúng, không trúng bệnh, thậm chí có nơi biện pháp để ra chỉ phục vụ cho việc kiểm tra của cấp trên; các vấn đề “nhạy cảm” thường được né tránh, được ngụy tạo, che chắn để hợp thức hóa, hình thành nên những căn bệnh mới, được Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII đã chỉ rõ như “nhóm lợi ích”, “tư duy nhiệm kỳ”, “tham nhũng chính sách”

Thứ ba, nhận diện được nhưng không ngăn chặn được còn do yếu tố người đứng đầu các cấp chưa nêu gương mẫu mực, nói không đi đôi với làm, nói một đằng làm một nẻo. 

Thứ tư, một số tổ chức đảng còn bao che, đấu tranh phê bình còn dĩ hòa vi quý. Điều này lý giải tại sao tổ chức đảng (nhất là chi bộ) là nơi trực tiếp quản lý đảng viên song tỷ lệ cán bộ đảng viên suy thoái được phát hiện từ các tổ chức đảng hiện rất thấp.  

Thứ năm, nhận diện được song chưa ngăn chặn được còn có trách nhiệm của các cơ quan chức năng có thẩm quyền. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã phát biểu tại hội nghị các cơ quan nội chính ngày 15/9 vừa rồi, đó là các cơ quan còn tư tưởng bàn lùi, làm việc cầm chừng, phòng thủ, che chắn, giữ an toàn cho một bộ phận cán bộ đảng viên.

Phát hiện, ngăn chặn từ sớm, từ đầu những cán bộ suy thoái

PV: Chúng ta đã nhận diện được các biểu hiện suy thoái nhưng vẫn chưa ngăn chặn được phải chăng do chúng ta chưa phát hiện được từ sớm, từ đầu? Làm sao để có thể thực hiện được điều này?

Thiếu tướng Nguyễn Văn Tín: Quan điểm ngăn chặn từ sớm, từ đầu là hết sức đúng đắn và cần thiết, trong lúc này nó còn là vấn đề cấp bách bởi ngăn chặn từ sớm, từ đầu trước hết nó thể hiện được sự chủ động, tích cực, quyết liệt của các tổ chức đảng và các cơ quan công quyền, khẳng định được năng lực lãnh đạo, năng lực quản lý của tổ chức đảng và chính quyền các cấp, Ngăn chặn được từ sớm, từ đầu chắc chắn sẽ tăng được tính hiệu quả, giảm thiểu các tác động xấu bởi phát hiện sớm, ngăn chặn kịp thời sẽ không cho nó lây lan, không để những đốm lửa nhỏ bùng phát thành những biển lửa lớn. Việc dập đám lửa nhỏ chắc chắn sẽ dễ dàng và hiệu quả hơn, ít tốn kém hơn, khả năng chiến thắng sẽ cao hơn. Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã nhiều lần yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng phải “ngăn chặn từ gốc, phải phát hiện sớm, phải xử lý từ đầu, không để vi phạm nhỏ tích tụ thành vi phạm lớn”.

Để có thể phát hiện, ngăn chặn được từ sớm, từ đầu những biểu hiện suy thoái, theo tôi vẫn phải là thực hiện tổng hợp các biện pháp, trong đó cần lưu ý 6 nội dung:

Thứ nhất, phải làm tốt việc nghiên cứu, dự báo tình hình, xây dựng được các cơ chế, quy chế, tiêu chí, quy định phù hợp và khả thi để việc phát hiện từ sớm, từ đầu được thực thi một cách chuẩn chỉ, minh bạch, thống nhất; không để cho các vụ việc không bị trượt dài thêm.

Thứ hai, vẫn phải coi trọng công tác giáo dục cán bộ, đảng viên. Đây là nội dung cốt lõi, nền tảng. Trong giáo dục phải chú ý cả giáo dục chính trị, giáo dục đạo đức lối sống và nhất là giáo dục pháp luật.

Thứ ba, phải xây dựng được môi trường thực sự dân chủ trong đấu tranh phê bình, phát huy quyền làm chủ của nhân dân trong đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Cán bộ, đảng viên là con em nhân dân, chủ yếu sinh hoạt trong các khu dân cư vì thế nhân dân là người hiểu rõ nhất, biết được tường tận nhất các hoạt động của cán bộ, đảng viên. Nếu xây dựng được môi trường dân chủ, có cơ chế chính sách để phát động được nhân dân đóng góp, phê bình, tố giác và đặc biệt là cơ chế chính sách bảo vệ người đấu tranh, tố giác, chắc chắn sẽ nhận được sự giúp đỡ, ủng hộ của nhân dân và một khi người dân đã vào cuộc thì việc phát hiện từ sớm, từ đầu sẽ rất thuận lợi.

Thứ tư, phải phát huy được vai trò của tổ chức đảng cơ sở, đặc biệt là chi bộ, tế bào cơ sở của Đảng, nơi trực tiếp quản lý, giáo dục và rèn luyện cán bộ, đảng viên.

Thứ năm, phát huy vai trò của người đứng đầu, họ là những “giọt nước đầu nguồn”, một khi đã nêu gương sáng, mẫu mực thì việc phát hiện từ sớm từ đầu những biểu hiện suy thoái chắc chắn sẽ khả thi.

Thứ sáu, phát huy vai trò các cơ quan chức năng, cơ quan nội chính các cấp.

Tại Hội nghị Trung ương 4 khóa XIII lần này, Đảng ta sẽ dành nhiều thời gian bàn sâu, bàn kỹ về vấn đề đấu tranh phòng, chống tham nhũng, tiêu cực. Dưới sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng, sự đồng thuận của xã hội, chúng ta có một niềm tin tưởng sâu sắc rằng công cuộc đấu tranh phòng, chống suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa’’nhất định sẽ có sự chuyển biến rõ nét.

PV: Xin cảm ơn ông./.