Giới chuyên gia nhận định, thời điểm này khó có thể đưa ra dự báo về mức thưởng Tết, bởi tình hình kinh tế vẫn đối diện nhiều khó khăn.

Khó dự báo

Chia sẻ về thông tin thưởng Tết năm 2024, ông Tống Văn Lai - Phó Cục trưởng Cục Quan hệ lao động và Tiền lương (Bộ LĐTBXH) nhận định: Tình hình kinh tế năm nay tốt hơn nên có thể lương, thưởng của người lao động tăng, nhưng tăng mức nào phải chờ các địa phương công bố, dựa vào số liệu báo cáo từ doanh nghiệp (DN). Tuy vậy, theo ông Lai, rất khó để có thể dự báo về tình hình thưởng Tết năm 2024 và nhiều khả năng vẫn phải chờ báo cáo tổng hợp từ địa phương, sau đó Bộ LĐTBXH mới đưa ra thông tin cụ thể.

Cũng theo ông Lai, tiền thưởng là khoản tiền mà người sử dụng lao động thưởng cho người lao động dựa trên kết quả sản xuất kinh doanh hàng năm và mức độ hoàn thành công việc của người lao động. Quy chế thưởng do người sử dụng lao động quyết định và công bố công khai tại nơi làm việc sau khi tham khảo ý kiến của tổ chức đại diện tập thể lao động tại cơ sở.

Nhận định về thưởng Tết năm 2024, ông Phạm Minh Huân - nguyên Thứ trưởng Bộ LĐTBXH cho rằng, trong bối cảnh kinh tế khó khăn, nhiều DN gặp khó nên chưa thể nói tới thưởng Tết. Tuy vậy, thực tế các DN sẽ nỗ lực để có thưởng Tết cho người lao động. "Tiền thưởng cũng là cơ sở để giữ chân người tài, tính toán nhân sự. Tuy nhiên, cũng không loại trừ việc có những DN quá khó khăn, không đủ tiền để trả lương chứ nói gì đến thưởng Tết cho công nhân, người lao động" - ông Huân nói.

Với các DN, thời điểm này khi được hỏi đến thưởng Tết cho người lao động, đa phần DN đều từ chối trả lời vì thời điểm này quá sớm để biết có nguồn thu để thưởng Tết hay không. Dù vậy, hầu hết các DN đều mong muốn cuối năm đơn hàng sẽ dồi dào để có nguồn lực chăm lo Tết cho người lao động.

“Làm kinh doanh ai cũng mong muốn quỹ phúc lợi công ty đầy đủ và đa dạng để chăm lo cho người lao động. Tuy nhiên trong tình hình hiện nay, DN đang phải gồng mình để tồn tại, vì vậy rất mong nhận được sự thông cảm từ phía người lao động” - ông Nguyễn Đức An - Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí Đức An chia sẻ.

Vẫn có doanh nghiệp “trắng” thưởng Tết

Mới đây Bộ LĐTBXH công bố những con số khá khả quan về triển vọng tình hình thị trường lao động quý III và quý IV/2023, tuy nhiên trên thực tế số liệu về tình hình việc làm, cũng như con số lao động thất nghiệp không mấy khả quan.

Cụ thể, trong quý III/2023, cả nước ghi nhận 1,079 triệu người trong độ tuổi thất nghiệp, tăng 6.300 người so với quý II/2023. Điều này chứng tỏ các DN đang gặp nhiều khó khăn, đơn hàng bị cắt giảm nhiều buộc phải sa thải lao động.

Bức tranh việc làm thời gian qua khá ảm đạm, tình trạng cắt giảm việc diễn ra trên diện rộng. Vì vậy thời điểm này, dù cái Tết cận kề nhưng đa phần người lao động khi được hỏi về thưởng Tết đều ngậm ngùi: “Không dám nghĩ đến”.

Dù chưa hết thời gian nghỉ trợ cấp thất nghiệp nhưng chị Nguyễn Thị Quý - công nhân may vẫn đôn đáo tìm việc tại các phiên giao dịch việc làm lưu động do Trung tâm Dịch vụ việc làm Hà Nội tổ chức. Vốn là công nhân may cứng nhưng vì công ty không có đơn hàng nên 3 tháng nay chị Quý và gần 30 công nhân trong tổ may buộc phải nghỉ việc. Trong lúc chờ công ty có đơn hàng, chị Quý làm đơn xin hưởng trợ cấp thất nghiệp với mong muốn có thêm chút kinh phí để trang trải cuộc sống. “Lúc này chỉ hy vọng xin được công việc ổn định chứ không dám mong đến thưởng Tết” - chị Quý chia sẻ.

Theo nhận định chung, nhiều khả năng năm nay vẫn sẽ xuất hiện các DN "trắng" thưởng Tết. Qua ghi nhận, khối ngành đang gặp khó khăn nhất là ngành công nghiệp, chế biến chế tạo (chiếm 42%), tiếp theo là các hoạt động dịch vụ khác... Do vậy, đây cũng sẽ là những nhóm ngành gặp khó khăn trong việc lo thưởng Tết cho công nhân, lao động.

Trước đó, về thưởng Tết của năm 2023, theo báo cáo của Bộ LĐTBXH, do Tết Dương lịch và Tết Nguyên đán khá gần nhau nên các DN tập trung chủ yếu vào thưởng Tết Nguyên đán, dẫn đến tiền thưởng Tết Dương lịch giảm, bằng 91% so với thưởng dịp Tết Dương lịch 2022. Riêng tiền thưởng Tết Nguyên đán 2023 tăng 11% so với Tết Nguyên đán năm 2022 (bình quân là 6,86 triệu đồng/người). Trong đó, mức thưởng cao nhất dịp Tết Dương lịch năm 2023 là 606,2 triệu đồng ở TPHCM; còn mức thưởng cao nhất dịp Tết Nguyên đán là 1,004 tỷ đồng tại một doanh nghiệp dân doanh ở TP Đà Nẵng. Một số địa bàn có mức thưởng cao tập trung tại các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài như: Hà Nội, Bắc Ninh, Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, TPHCM…

Ngoài tiền thưởng dịp Tết, tùy theo điều kiện, nhiều DN còn có các hình thức khác hỗ trợ, chăm lo cho người lao động nhân dịp Tết, như tặng tiền tàu xe về quê đón Tết, hoặc bố trí xe đưa người lao động về quê, bố trí hợp lý thời gian nghỉ Tết, đặc biệt đối với lao động làm việc xa quê...