Bác sĩ Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội đang thăm khám và điều trị cho bệnh nhân - Ảnh: Bệnh viện cung cấp

Một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Human Reproductive Update cho thấy trên toàn cầu, mật độ tinh trùng trung bình ở nam giới đã giảm từ 101,2 triệu/ml xuống còn 49 triệu/ml trong khoảng thời gian từ năm 1973-2018, ước tính suy giảm tới 62,3%. Các chuyên gia cảnh báo tình trạng này có thể dẫn đến khủng hoảng sinh sản.

Thủ phạm: thủ dâm, stress, bia rượu

Theo bác sĩ Đinh Hữu Việt, Trưởng Khoa nam học, Bệnh viện Nam học và hiếm muộn Hà Nội - tình trạng suy tinh trùng ở nam giới đang có xu hướng ngày càng gia tăng. Trong đó, có thể kể đến một số nguyên nhân như do căng thẳng, stress do áp lực cuộc sống và công việc, sử dụng chất kích thích, thừa cân béo phì, nam giới lạm dụng thủ dâm...

"Hiện nay cuộc sống có nhiều áp lực, mặc dù stress không làm cho người ta vô sinh nhưng stress có thể gây trở ngại cho quá trình thụ thai. Lý do là bởi stress tác động đến vùng não hypothalamus, vùng này điều khiển thân nhiệt, đói, khát, cảm xúc... và các hormone ảnh hưởng tới quá trình sinh sản, làm giảm hormone tình dục testosterone ở nam.

Khi nam giới gặp phải stress, căng thẳng thì cũng ít hứng thú và quan hệ tình dục do đó cũng không được đều đặn, cơ hội thụ thai thành công sẽ giảm đi. Bên cạnh đó, nam giới lạm dụng thủ dâm, quan hệ tình dục bừa bãi có thể gặp hậu quả là trở nên lãnh cảm, rối loạn cực khoái khi quan hệ thật sự, xuất tinh sớm hoặc không xuất tinh", bác sĩ Việt chia sẻ.

Bác sĩ Việt thông tin thêm với nam giới hút thuốc, bia rượu nhiều sẽ giảm sức đề kháng và sức khỏe cơ thể, gây ảnh hưởng bất thường tới số lượng, chất lượng tinh trùng, tinh trùng dễ bị dị dạng, thoái hóa làm giảm khả năng sinh con. 

Thực tế, nhiều nghiên cứu chỉ ra khoảng 40% nam giới hút thuốc lá thường xuyên gặp vấn đề về duy trì cương dương; nam giới hút hơn 20 điếu thuốc/ngày có nguy cơ rối loạn cương gấp 1,5 lần so với người không hút thuốc.

Sau bỏ thuốc một năm, có đến 25% các trường hợp nhận thấy sự cải thiện về khả năng cương cứng. Nguyên nhân là do các hoạt chất trong khói thuốc kích thích sản sinh các gốc tự do, từ đó dẫn đến tổn thương các mao mạch trong lòng dương vật, dẫn đến việc bơm máu vào dương vật khi cương bị hạn chế nhiều.

Suy tinh trùng có con được không?

ThS - bác sĩ Hà Ngọc Mạnh, Trưởng Khoa nam học - Bệnh viện Nam học hiếm muộn Việt Bỉ, cho biết tại bệnh viện, khi thăm khám đa số những người trẻ tuổi vô sinh có chất lượng tinh trùng rất kém, trong khi nhóm bệnh nhân từ 30-40 tuổi muốn sinh con lại có chất lượng tinh trùng tốt hơn.

"Số lượng tinh trùng ít không có nghĩa là nam giới sẽ vô sinh. Vẫn có tỉ lệ nhỏ tinh trùng khỏe mạnh, nhưng tỉ lệ tinh trùng gặp được trứng sẽ thấp và khả năng thụ thai tự nhiên sẽ thấp hơn. Nếu nam giới có số lượng tinh trùng quá ít, yếu hoặc dị dạng, các bác sĩ sẽ lựa chọn các phương pháp như bơm tinh trùng, thụ tinh trong ống nghiệm, trữ tinh trùng...", bác sĩ Mạnh nói.

Bác sĩ Mạnh cho biết tinh trùng ít xuất phát từ một số nguyên nhân bệnh lý như: giãn tĩnh mạch tinh, rối loạn nội tiết, các bệnh lý tự miễn, nhiễm trùng, stress, chấn thương, các bất thường về di truyền. Ngoài ra, việc tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại, sử dụng chất kích thích, hút thuốc lá hay béo phì... cũng có thể làm giảm số lượng tinh trùng ở nam giới.

Thời điểm hiện nay, nguyên nhân chủ yếu khiến tinh trùng ở nam giới suy giảm là do liên quan đến công việc, căng thẳng, stress... gây rối loạn nội tiết, giảm hormone sinh dục nam làm giảm khả năng sinh tinh.

Bác sĩ Mạnh khuyến cáo để cải thiện số lượng tinh trùng, nam giới cần thay đổi lối sống lành mạnh, tập thể dục thể thao thường xuyên, cải thiện chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là nam giới đang trong độ tuổi sinh đẻ.

Trước thông tin cho rằng việc sử dụng điện thoại là một trong số nguyên nhân khiến nam giới bị suy tinh trùng, bác sĩ Mạnh cho biết sóng điện từ có thể ảnh hưởng đến chất lượng tinh trùng. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa có dữ liệu nghiên cứu cụ thể.

Điện thoại có sóng điện từ lớn nhất khi nói chuyện điện thoại, khi để điện thoại bình thường, kể cả trong túi quần sát tinh hoàn cũng không ảnh hưởng nặng nề. Tuy nhiên, tốt nhất nam giới nên tránh để điện thoại gần tinh hoàn, không để gần máy tính có nhiệt độ cao sát tinh hoàn.

Lối sống lành mạnh hạn chế vô sinh

Bác sĩ Đinh Hữu Việt khuyến cáo nam giới cần chú ý tới chế độ ăn uống, sử dụng các thực phẩm lành mạnh như trái cây và rau quả, do đây là những nguồn thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể giúp sản sinh tinh trùng khỏe mạnh.

Các nhà nghiên cứu cho biết số lượng tinh trùng toàn cầu đã giảm 62,3% - Ảnh: SHUTTERSTOCK

Bên cạnh đó, nam giới làm việc quá sức, ăn uống thất thường, nghiện bia, rượu, thuốc lá, ít vận động... sẽ dẫn đến nhiều căn bệnh, như béo phì, cao huyết áp, đái tháo đường và dần trở thành đối tượng có nguy cơ dễ bị căn bệnh khó nói tấn công.

Ngoài ra, nam giới làm việc ở môi trường hóa chất độc hại, ô nhiễm cũng có thể bị ảnh hưởng khả năng "lâm trận". Vì vậy nam giới cần tìm cách giảm bớt căng thẳng trong cuộc sống và công việc, trút bỏ mọi gánh nặng tâm lý, sống thoải mái, vui vẻ.

Nên dành 15 đến 30 phút mỗi ngày cho tập luyện thể thao, nghỉ ngơi và thư giãn, đặc biệt không sống buông thả, dùng các chất kích thích, rượu bia, thuốc lá..., giữ gìn lối sống tình dục lành mạnh, chung thủy với một bạn tình để tránh những giảm sút "phong độ" không đáng có.