Mũi vaccine Covid-19 bổ sung là giấc mơ đẹp cho hãng dược, song chẳng khác nào cơn ác mộng của các nước chưa thể tiếp cận vaccine. (Nguồn: Reuters)

Trong khi nhiều nơi đang gặp khó khăn về nguồn vaccine Covid-19 cho những cấu phần xã hội dễ bị tổn thương nhất trong đại dịch toàn cầu, các nước phát triển với chiến dịch tiêm chủng mở rộng đã cân nhắc tới tiêm liều bổ sung.

Vậy nước nào đã có kế hoạch tiêm mũi vaccine Covid-19 thứ ba, và tại sao?

Vaccine hoạt động bằng cách đưa vào cơ thể mầm bệnh vô hại của virus. Hệ thống miễn dịch sẽ ghi nhớ thông tin để xây dựng cơ chế phòng vệ. Khi một người bị nhiễm virus này, hệ thống miễn dịch sẽ phản ứng và kháng nguyên sẽ xuất hiện, chống lại phản ứng lây nhiễm trong cơ thể.

Năm trên sáu vaccine Covid-19 được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phê chuẩn yêu cầu tiêm mũi thứ hai sau vài tháng để đảm bảo hệ thống miễn dịch ghi nhớ thông tin về virus SARS-CoV-2 một cách tốt nhất. Song một số người đã quan ngại về lượng kháng nguyên sụt giảm sau một thời gian tiêm vaccine. Trong bối cảnh đó, có ý kiến cho rằng mũi tiêm thứ ba sẽ giúp tăng khả năng miễn dịch trong ngắn hạn.

Sự xuất hiện và lây lan mạnh mẽ của biến thể Delta ở cả những người đã tiêm đủ vaccine Covid-19 khiến câu chuyện này phức tạp hơn. Các hãng dược đang nghiên cứu vaccine đặc trị cho từng biến thể, song hầu hết các chuyên gia cho rằng tiêm bổ sung vaccine Covid-19 ở thời điểm hiện tại là chưa cần thiết. Vaccine hiện nay đã bảo vệ đa số người trước những triệu chứng nặng từ biến thể Alpha và Delta, dù chúng được nghiên cứu để ngăn chặn biến thể ban đầu.

Đó là lý do giới chức y tế, từ Mỹ với châu Âu, không quá sốt sắng với về tiêm bổ sung vaccine. WHO cũng cho biết chưa có bằng chứng về tác dụng của mũi thứ ba. Song qua thời gian, với tốc độ lây lan của biến thể Delta và sự xuất hiện của các biến thể mới, mọi chuyện có thể khác.

Tuy nhiên, thế giới đã chứng kiến quá đủ sự tàn phá khủng khiếp của đại dịch và với một số nước, cẩn thận không bao giờ là thừa. Israel đã bắt đầu tiêm bổ sung vaccine Covid-19 Pfizer/BioNTech cho người trên 60 tuổi đầu tuần qua và dự kiến tiêm đủ 1 triệu người cuối tháng Tám.

Trong khi đó, vào tháng Chín, Pháp sẽ cho phép 1,7 triệu người ở viện dưỡng lão, trên 75 tuổi và hay mắc bệnh nền tiêm bổ sung liều vaccine Covid-19. Đức cũng có hành động tương tự. Anh chưa đưa ra quyết định cuối cùng, song London kêu gọi hệ thống chăm sóc sức khỏe quốc gia sẵn sàng triển khai tiêm bổ sung vào tháng Chín khi cần thiết.

Theo thống kê, người cao tuổi hay mắc bệnh nền chịu nhiều tổn thương nhất vì Covid-19. Đồng thời, họ chiếm tỷ lệ đáng kể trong cơ cấu dân số của nước phát triển, trong đó có Mỹ và châu Âu. Do đó, các nước này cho rằng bổ sung lớp bảo vệ cho nhóm người yếu thế trên là cần thiết.

Trung Quốc có ý tưởng tương tự, song tin rằng tiêm bổ sung mũi vaccine Covid-19 thứ ba trong một năm là chưa cần thiết. Tuy nhiên, nhiều nước tiêm phổ cập hai liều vaccine của Trung Quốc thì khác. Bahrain và các Tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) sẽ tiêm bổ sung vaccine Pfizer/BioNTech cho những ai đã tiêm vaccine Covid-19 Sinopharm. Indonesia lên kế hoạch tiêm thêm vaccine Covid-19 Moderna cho nhân viên y tế đã tiêm hai mũi vaccine Covid-19 Sinovac.

Với các hãng dược, mũi tiêm thứ ba là một giấc mơ đẹp. Pfizer và Moderna đều khẳng định mũi vaccine thứ ba là cần thiết, kêu gọi các nước tiến hành tiêm bổ sung. Giá vaccine Covid-19 ngày một tăng. Cuối tháng Bảy, Pfizer đã điều chỉnh dự báo doanh thu năm 2021 đạt 33,5 tỷ USD.

Nhưng với các nước đang phát triển, cuộc thảo luận về tiêm bổ sung chẳng khác nào cơn ác mộng. Ngày 4/8, WHO đã kêu gọi các nước ngừng triển khai tiêm bổ sung trong ít nhất hai tháng để cung cấp vaccine Covid-19 cho những nơi còn thiếu. Mỗi mũi vaccine thứ ba được tiêm đồng nghĩa rằng một người dân ở các nước đang phát triển mất đi cơ hội bảo vệ mình trước đại dịch Covid-19. Ưu tiên toàn cầu hiện nay nên là vaccine cho tất cả, thay vì mũi thứ ba cho thiểu số.