Không gian mạng tác động đến đời sống thực

Theo một con số thống kê vào đầu năm nay, Việt Nam có hơn 70 triệu người đang sử dụng internet, chiếm gần 70% dân số. Trong số này, 95% người dùng vào internet thông qua di động và dành hơn 3 tiếng để truy cập mạng, trong đó dành không ít thời gian vào mạng xã hội. Những thống kê trên cho thấy mạng xã hội tuy ảo nhưng tác động đời sống thật ngày càng lớn.

Vào mạng xã hội hàng ngày, chị Hồng Loan (Thanh Xuân, Hà Nội) nhận thông tin phục vụ công việc nhưng xen kẽ đọc tin tức, chát với bạn bè. Gần đây, chị Hồng Loan nhận thấy ngày càng nhiều quảng cáo, tin giả, tin không đúng sợ thật, những lời lẽ công kích, nói xấu trên mạng xã hội.

“Có cảm giác nhiều cái không nói trên đời thực thì họ nói trên mạng. Nhiều người đích danh nhưng nhiều người ẩn danh vào bình luận những sự việc đang “nóng” trên mạng”, chị Hồng Loan cho biết.

Điển hình như sau trận bóng Việt Nam – Indonesia, không ít cổ động viên vào tìm trang facebook của trọng tài điều khiển trận đấu với những lời nói khiếm nhã. Hành vi này tạo ra tiếng xấu về hành xử thiếu văn minh khiến những người yêu bóng đá trong khu vực phản đối.

Cùng với đó, nhiều người sử dụng tính năng livestream (phát trực tiếp) công kích người khác hoặc giới thiệu quảng cáo tràn lan những sản phẩm kém chất lượng, một số cá nhân ăn mặc hở hang, phản cảm…

“Đây là những mặt trái trên không gian mạng và xuất hiện càng nhiều trong thời gian dịch COVID-19”, đại diện Cục Phát thanh truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ TTTT) cho biết.

Không chỉ những người ẩn danh coi là mạng xã hội là ảo mà thậm chí cả những người nổi tiếng, có dấu tích xanh (dấu xác định danh tính trên facebook) cũng tham gia chia sẻ thông tin chưa xác thực, gây hoang mang trong dư luận …. Những hành vi tưởng vô hại trên không gian mạng được lặp đi lặp lại và theo số đông khi không có sự điều chỉnh tạo thành thói quen và tạo thành ứng xử thiếu văn hóa, thiếu trách nhiệm trên mạng xã hội.

Cần truyền thông rộng

PGS. TS. Trần Thành Nam, Chủ nhiệm Khoa Các Khoa học giáo dục - Trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết: Về mặt pháp luật, Việt Nam đã có Luật An ninh mạng và hệ thống văn bản dưới luật, tạo ra một hành lang pháp lý ở kiến trúc thượng tầng, điều chỉnh hành vi ứng xử nói chung trên mạng xã hội khi vi pháp pháp luật. Sự ra đời của Bộ Quy tắc ứng xử trên mạng xã hội do Bộ TT&TT ban hành mới đây giống như một thể chế cơ sở hạ tầng từ dưới lên, điều chỉnh hành vi ứng xử của cộng đồng ở khía cạnh văn hóa, đạo đức, dùng áp lực nhóm để điều tiết hành vi.

Bộ Quy tắc này cũng giống như một hương ước - là những quy ước điều lệ của một cộng đồng sống trên cùng một không gian tự đặt ra và cam kết với nhau. Đồng thời, mỗi cá nhân phải chịu trách nhiệm về những hành vi ứng xử, thông tin hình ảnh mà họ chia sẻ trên các mạng xã hội nói chung.